Ο Steve Jobs με τον θάνατό του μου έδωσε την δυνατότητα να καταλάβω καλύτερα την ελληνική παθογένεια. Δύο αντιδράσεις μου έδειξαν γιατί η Ελλάδα δυσκολεύεται να υπάρξει στον σύγχρονο κόσμο.

Η πρώτη αντίδραση προσήλθε από έναν  Έλληνα συγγραφέα –  από τους καλύτερους πεζογράφους μας, που κατέχει και θεσμική θέση στο χώρο του βιβλίου. Στην στήλη του σε απογευματινή εφημερίδα, αφού δήλωσε ότι δεν είχε ξανακούσει το όνομα Jobs απόρησε γιατί όλος αυτός ο θόρυβος για κάποιον που απλώς εφεύρε κάποια «μηχανή». Η οποία μάλιστα παράγει μοναξιά: «Ο ανθρωπάκος μπορεί πια… να αισθάνεται όσο μόνος τραβάει η όρεξη της μηχανής του. Μόνος με τον εαυτό του που έγινε η μηχανή του».

Σαλεύει το μυαλό του αναγνώστη. Είναι δυνατόν ένας ευφυής άνθρωπος να μην έχει καταλάβει τίποτα από την ψηφιακή επανάσταση που αλλάζει την ιστορία του ανθρώπου; «Πιο σημαντική από την τυπογραφία – κάτι σαν την εφεύρεση της γραφής», την χαρακτήρισε ένας φιλόσοφος. Μόνο μοναξιά δεν παράγει, αλλά επικοινωνία  – με την γνώση, την τέχνη, τον άλλο, την κοινωνία. Αλλάζουν τον κόσμο τα δημιουργήματα του Jobs, που αναφέρονται εδώ ως «γκάτζετς» και «ηλεκτρονικό κιτς».

Κι όμως αυτή η στάση δεν είναι εξαίρεση. Ελάχιστοι από τους Έλληνες διανοούμενους έχουν συναίσθηση των κοσμογονικών αλλαγών γύρω τους. Συντηρητικοί και τεχνοφοβικοί,  ακόμα αναμασούν τα κλισέ για την «απάνθρωπη τεχνολογία».  

Η άλλη αντίδραση – κι αυτή τυπική – απαξιώνει τον Jobs με δήθεν μαρξιστικά κριτήρια (ο Μαρξ θα τον λάτρευε: διαβάστε τι γράφει για τους καινοτόμους αστούς!). Σε blogs δημοσιεύθηκε (και αναδημοσιεύθηκε) κείμενο με τίτλο «H ξεδιάντροπη αγιοποίηση ενός αδίστακτου καπιταλιστή». Μίσος, όξος και χολή διαποτίζουν κάθε φράση. Ως και ο καρκίνος του Jobs χλευάζεται…

Εφιάλτης της αριστερής θεωρίας: ο αυτοδημιούργητος. Το πρώτο επιχείρημα εναντίον του: ο πλούτος του. (Αχ! η κατσίκα του γείτονα!).  Μετά εξηγείται η προβολή του: «…οι ιδεολογικοί μηχανισμοί του καπιταλισμού τον συνόδευσαν με ένα αναγκαίο συμπλήρωμα: την ηρωοποίηση-αγιοποίηση αδίστακτων καπιταλιστικών καθαρμάτων του είδους των Τζόμπς, Γκέιτς και Ζούκερμπεργκ. Καθάρματα που τα ΜΜΕ παρουσιάζουν ως “οραματιστές” που μάλιστα “αλλάζουν τον κόσμο”». (Εδώ ήρθαμε…).

Παλαιολιθικές αγκυλώσεις! Πώς να πάμε μπροστά;