Η σιωπή των ιστορικών

Έμαθα αρκετά πράγματα από τις αντιδράσεις στο κείμενό μου περί Ρεπούση.

Ο κάθε Έλληνας είναι αυθεντία στην ιστορία. Πήρα μαθήματα ιστορίας από βιοτέχνες μέχρι μοριακούς βιολόγους. Έκαστος διαφωνών έχει μία δική του αφήγηση. Μάταια αναφέρεσαι σε βιβλιογραφία και πηγές. Δεν πείθεις. Όσες απόψεις δεν συμφωνούν με την δική τους, απορρίπτονται, συνήθως με επιχειρήματα πλάγια και θεωρίες συνωμοσίας. «Αυτοί οι ιστορικοί είναι νεοταξίτες, εβραιομασόνοι, πουλημένοι» κλπ. Και βέβαια πρώτος εσύ, που τους επικαλείσαι. Κατηγορήθηκα ως κομμουνιστής (επιτέλους!) ως ισλαμοφασίστας, αλλά και ακροδεξιός, άνθρωπος του Μιχαλολιάκου… Προσπάθησαν να μου προσάψουν κίνητρα και διασυνδέσεις. Αδύνατον να δεχθούν την ιδέα ενός ελεύθερου ανθρώπου που δεν προσκύνησε ποτέ, είναι 78 ετών, δεν προσδοκάει τίποτα και λατρεύει την πατρίδα του – αλλά την θέλει χωρίς μακιγιάζ.

Η συζήτηση αρχίζει με επιχειρήματα αλλά κατά βάση είναι (όπως όλα στην Ελλάδα) συναισθηματική. Ένας αλληλογράφος μου, επιστήμων (μη ιστορικός) έκλεισε το τελευταίο μήνυμά του με την φράση: «Θα ακολουθήσω τη συμβουλή ενός παππού από το Αϊβαλί, "Ποτέ ο Τούρκος δεν πιάνεται φίλος. Ποτέ"».

Στο Διαδίκτυο η Ρεπούση αναφέρεται ως μία σκέτη «γαλλικού» - ήτοι καθηγήτρια Γαλλικών. Πράγματι το πρώτο της πτυχίο ήταν γαλλικής φιλολογίας. Αλλά μετά πήρε άλλα πέντε, τα τέσσερα στην ιστορία και το ένα στις πολιτικές επιστήμες με κορυφαίο το Διδακτορικό στην Ιστορία, από τη Σορβόννη.  Όταν τα αναφέρεις, η απάντηση είναι: «ξέρουμε πως δίνονται τα πτυχία». Επίσης: «ξέρουμε πως γίνεται κάποιος καθηγητής πανεπιστημίου».

Ο Julien Benda είχε γράψει το 1927 ένα βιβλίο με τίτλο “La trahison des clercs” («Η προδοσία των διανοούμενων»). Έγραφε πως οι Γάλλοι και Γερμανοί πνευματικοί άνθρωποι, αντί να ξεπεράσουν τις εθνικιστικές αγκυλώσεις και να συμβάλουν στο να φέρουν τους λαούς πιο κοντά, από καιροσκοπισμό, λαϊκισμό, συμφέρον ή και δειλία, έκαναν το αντίθετο. Το βιβλίο είχε μεγάλη επιτυχία, αλλά δεν άλλαξαν πολλά πράγματα – κι έτσι φτάσαμε στον δεύτερο παγκόσμιο. Το θυμήθηκα όταν πρόσεξα την σιωπή των επιφανών ιστορικών μας σε όλα τα καίρια θέματα που συζητάμε πρόσφατα. Ενώ στα βιβλία τους έχουν υποστηρίξει παρόμοιες απόψεις, δεν βγήκε κανείς τους να τις υπερασπιστεί δημόσια. Μάλιστα μερικοί έχουν εκδώσει βασικά συγγράμματά τους σε ξένες γλώσσες και αρνούνται να τα μεταφράσουν στα ελληνικά, γιατί φοβούνται τις αντιδράσεις.

Το φάουλ της Ρεπούση: είπε δημόσια αυτά που οι ειδικοί αποδέχονται στα σπουδαστήρια. Δεν είμαστε ακόμα ώριμοι γι αυτά.