Μας έπιπτεν πολύ (14.10.10)

Η φράση αυτή γράφτηκε (μετά θάνατον) για τον Χαρίλαο Τρικούπη. Τον μεγάλο εκσυγχρονιστή που τόσο εκτίμησαν οι συγκαιρινοί του, ώστε στο τέλος της σταδιοδρομίας του να εκλέξουν αντί αυτού έναν συμπαθή άγνωστο, που έμεινε στην ιστορία μόνο γι αυτό τον λόγο. («Ανθ’ ημών, Γουλιμής»).

 

Το έχουμε αυτό το συνήθειο στην Ελλάδα. Όταν είναι κάποιος πολύ καλός, πολύ πάνω από τον μέσον όρο, κοιτάμε να τον υπονομεύσουμε. Ο τύπος που ψήφισε εξορία για τον Αριστείδη, επειδή βαρέθηκε να τον λένε δίκαιο, είναι ζωντανή απόδειξη για την συνέχεια της φυλής. Κι ο Προκρούστης που τους πελέκαγε όλους στα μέτρα του, Έλληνας ήταν κι αυτός.

 

Η ίδια φράση χρησιμοποιήθηκε, λίγο μετά, και για τον Εμμανουήλ Ροΐδη (από τον ανεψιό και βιογράφο του, διαπρεπή καθηγητή Ανδρέα Ανδρεάδη). Ο Παλαμάς τον είχε αποκαλέσει: «ο σκαιότερον υβρισθείς από τους συγγραφείς της νεοτέρας Ελλάδος».  Τώρα βέβαια τον εκθειάζουμε τον Ροΐδη (οπαδό του Τρικούπη) αλλά τότε τους έλουζαν και τους δύο με οχετό και λάσπη. Διαβάζοντας το βιβλίο της Λύντια Τρίχα: «Χαρίλαος Τρικούπης, μία βιογραφική περιήγηση» (εκδόσεις Καπόν 2009) έμεινα άλλη μία φορά άναυδος για το πόσο σκληρά και βίαια ήταν τα πολιτικά ήθη της εποχής.

 

Αλλά και ο δύσμοιρος ο Καποδίστριας, όταν ήρθε για να φτιάξει κράτος από το χάος, τι άκουσε και τι έζησε! Αυτός κι αν «μας έπεφτε πολύς». Φροντίσαμε όμως να τον δολοφονήσουμε γρήγορα, πριν να προλάβει να μας οργανώσει και εξημερώσει. Αν είχε ζήσει, σίγουρα η πορεία της νεότερης Ελλάδας θα ήταν διαφορετική.

 

Σκεπτόμουνα όλες αυτές τις αντιδράσεις σε σχέση με την μοίρα του Ντούσαν Μπάγιεβιτς. Κι αυτός, στον δικό του χώρο, μας έπεφτε πολύς. Με απόσταση ο πιο επιτυχημένος προπονητής ποδοσφαίρου, αντιμετωπίστηκε πότε σαν είδωλο, πότε σαν προδότης – αλλά ποτέ σαν επαγγελματίας. Σοβαρός, συστηματικός, κυριολεκτικά κύριος – βρέθηκε απέναντι στην χουλιγκανική φανατίλα που δεν του συγχώρεσε το επαγγελματικά αυτονόητο: να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε όποιον τις αμείβει καλύτερα. Υβρίστηκε χυδαία, προπηλακίστηκε, υπονομεύθηκε, σε σημείο που δεν μπορούσε πια να επιβληθεί στην ομάδα. Αποχώρησε.

 

Μας έπεφτε πολύς.