Μερικές φορές το βουητό γίνεται ανυπόφορο.

Ποιο βουητό; Των κραυγών. Είπαμε πολυφωνία, αλλά εδώ πια έχουμε πολύ-παραφωνία. Όπως έλεγε και ο Βρώμικος Χάρυ: «Οι απόψεις είναι σαν τις κωλοτρυπίδες. Όλοι έχουν από μία».

Ναι, ο καθένας έχει μία άποψη και την διαλαλεί. Από μία για κάθε θέμα. Και τα θέματα πολλά. Έτσι λοιπόν ο θόρυβος γίνεται αφόρητος και η σκέψη αδύνατη.

Για τους μετανάστες. Για το μνημόνιο. Για το κάπνισμα. Για την τρόικα. Για τους Τούρκους και τους Εβραίους. Για τα διόδια. Για το ΔΝΤ και την Ε.Ε.

Και δεν είναι απλώς διαφορετικές. Δεν είναι απλώς αντίθετες. Είναι αντιφατικές. Η μία αναιρεί την άλλη.

Χούντα η Τρόικα για τους μεν – σωτήρια για τους δε. Ποια είναι η μέση γνώμη που θα ζητούσε ο Αριστοτέλης;

Το θερμόμετρο του φανατισμού ανεβαίνει. Οι άνθρωποι δεν συζητούν – συγκρούονται. Ξαφνικά οι αντιθέσεις οξύνονται: οι πατριώτες γίνονται πιο πατριώτες, οι αριστεροί πιο αριστεροί. Οι δυναμικές μειοψηφίες εκβιάζουν καταστάσεις. Είναι αυτό για καλό ή για κακό;

Κι όμως, οι κρίσεις χρειάζονται ψυχραιμία. Τα προβλήματα χρειάζονται ορθολογική ανάλυση. Όσο πιο σύνθετα είναι, τόσο πιο πολλή σκέψη απαιτούν. Και η σκέψη δεν ευδοκιμεί μέσα στον ορυμαγδό.

Η σκέψη… το μεγάλο μας κενό. Δεν την έχουμε διδαχθεί, κανείς δεν μας εκπαίδευσε στη συλλογιστική, στην κριτική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Ανάμεσα σε συναισθηματικά φορτισμένα δόγματα και μύθους μεγαλώσαμε και τώρα τα κουβαλάμε μαζί μας. Το συναίσθημα και το πάθος μας οδηγούν και συσκοτίζουν τα πάντα. Έρχεται και το συμφέρον του καθενός, που συνήθως είναι αντίθετο από το κοινό, έρχεται και ο λαϊκισμός να χαϊδέψει αυτιά και να καλλιεργήσει αντιθέσεις.

Έχουμε πολλά ελλείμματα – του προϋπολογισμού, του ισοζυγίου πληρωμών, του δανεισμού μας. Αλλά το πιο σημαντικό είναι το έλλειμμα κριτικής ορθολογικής σκέψης. Απροϋπόθετης – χωρίς χρωματισμούς και πειθαναγκασμούς.

Το καράβι πλέει σε επικίνδυνα νερά ενώ πλήρωμα και επιβάτες διαπληκτίζονται και ωρύονται. Πολύς θόρυβος, καμία ασφάλεια.

Ηρεμίστε. Κουλάρετε. Απλοποιείστε. Αναλύστε. Προσπαθήστε να δείτε τα πράγματα όπως είναι.

Αλλιώς μέσα στο πανδαιμόνιο των κραυγών, θα ναυαγήσουμε και δεν θα έχουμε καταλάβει τι μας συνέβη.