Στην «Καθημερινή» της 6.6., ο σοφός δάσκαλος Θ. Π. Τάσιος απαντά με επιστολή του στο κλασικό ερώτημα: «γιατί σιγεί η πνευματική ηγεσία». Παρατηρώντας ότι: α) ο όρος είναι ασαφής β) ότι πολλοί «πνευματικοί άνθρωποι» τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκαν κομματικοποιημένοι (θα πρόσθετα: και κρατικοδίαιτοι) και γ) και όσοι επί τριάντα χρόνια μιλούσαν ελεύθερα: «δεν μπορούσαν να συστήσουν κρίσιμη μάζα μέσα στη λαοθάλασσα του ενδημικού πολιτικού κονφουζιονισμού μας».

Στην ίδια εφημερίδα ο νεότερος δάσκαλος, Ν. Αλιβιζάτος, κλείνει ένα άρθρο για την επαπειλούμενη κατάρρευση, γράφοντας: «Δίχως άλλο την κύρια ευθύνη τη φέρουν οι πολιτικοί. Ένα μερίδιο ωστόσο βαρύνει και τους πνευματικούς ανθρώπους».

Ας μη σταθούμε στους πρώτους ενδοιασμούς του Τάσιου για το ποιοι και πόσο αξιόπιστοι είναι αυτοί οι πνευματικοί άνθρωποι. Ας δεχθούμε ότι υπάρχουν μερικοί που ελεύθερα μιλούν και γράφουν. Ποιος τους διαβάζει; Ποιος τους ακούει; Ποιος τους ακολουθεί;

Ο πρώτος Έλληνας διανοούμενος, ο τραγικός στην μοναξιά του Εμμανουήλ Ροΐδης, είχε γράψει πριν 120 χρόνια: «Τον ορεγόμενον να εκφράσει την γνώμην του περί των πολιτικών ημών πραγμάτων εν πάση αμεροληψία, αποθαρρύνει πάντοτε ο εξής συλλογισμός: ότι αι παρατηρήσεις αυτού, όσον ορθαί και ακριβείς εάν είναι, θέλουσιν έχει επί της πορείας των πολιτευομένων τόσην μόνον επιρροήν, όσην και οι παρατηρήσεις αστρονόμου επί της πορείας των αστέρων».

Με συναντούν άνθρωποι στον δρόμο, με αναγνωρίζουν και μου λένε: «Γιατί δεν μιλάτε; Έχετε καθήκον να υψώσετε τη φωνή σας».

Κι εγώ απαντώ: «Γιατί δεν ακούτε; Και κυρίως – γιατί δεν σκέφτεστε επάνω σε αυτά που ακούτε;».

Τι  παραπάνω μπορεί να κάνει ένας «πνευματικός άνθρωπος» (ας αφήσουμε τα περί «πνευματικής ηγεσίας» - δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα) παρά να μιλάει και να γράφει; Και ο Τάσιος και ο Αλιβιζάτος και πολλοί άλλοι το κάνουν συστηματικά δεκαετίες ολόκληρες. Μέχρι και στην τηλεόραση προσφύγαμε μερικοί, για να διευρύνουμε το κοινό μας. Αλλά ποιο κοινό; Ακούει κανείς; Ελεύθερα, απροκατάληπτα, χωρίς παρωπίδες;

Δίκιο είχες Ροΐδη! Όσο άλλαξαν την πορεία των άστρων οι αστρονόμοι, τόσο και οι  Έλληνες διανοούμενοι την πορεία της χώρας τους…