Οι περισσότεροι Έλληνες όταν ακούνε για «ανθρωπιστική στρατιωτική επέμβαση» παθαίνουν αλλεργία. Θυμούνται τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ στην Σερβία και το Κόσσοβο. Τους είχαν στηρίξει οι περισσότεροι διανοούμενοι στην Ευρώπη – αλλά στη χώρα μας καταδικάστηκαν απερίφραστα. Γενικά η ιδέα μιας στρατιωτικής παρέμβασης τρίτων στην επικράτεια ενός κράτους, μας είναι αντιπαθής και ύποπτη. Αυτούς τους «ανθρωπιστικούς λόγους» δεν τους χάβουμε εύκολα.
Περίεργο βέβαια για ένα έθνος που δημιουργήθηκε χάρη σε μία παρόμοια ανθρωπιστική στρατιωτική επέμβαση.
Το βιβλίο του GaryJ. Bass: Freedom’sBattle (Knopf 2009), σε 509 σελίδες αναλύει την έννοια της ανθρωπιστικής επέμβασης. Ο συγγραφέας προσπαθεί να αποδείξει πως οι επεμβάσεις αυτές δεν είναι δημιούργημα του ύστερου 20ου αιώνα αλλά είχαν ξεκινήσει ήδη από τον 19ο. Με πρώτη και καλύτερη την παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων που οδήγησε στην απελευθέρωση της Ελλάδας.
Για τον συγγραφέα η έννοια της ανθρωπιστικής επέμβασης πρέπει να πληροί τέσσερα κριτήρια: 1. Να γίνεται σε περίοδο κρίσης για να αποτρέψει ανθρωπιστική καταστροφή. 2. Να στοχεύει στην αποτροπή της καταπάτησης βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων. 3. Να χρησιμοποιεί στρατιωτική ισχύ και 4. Να γίνεται από υπερεθνικά όργανα ή ομάδα κρατών.
Τα κριτήρια αυτά ανταποκρίνονται σε όσα έγιναν στην Ελλάδα στο τέλος της επανάστασης, όταν ο Ιμπραήμ έσφαζε και έκαιγε και είχε καταπνίξει κάθε εξέγερση. Οι Μεγάλες Δυνάμεις αποφάσισαν να παρέμβουν και στο Ναβαρίνο σφράγισαν την ελευθερία της Ελλάδας.
Απόφαση που ήταν ριζικά αντίθετη με το αυταρχικό κλίμα της εποχής (Παλινόρθωση, Μέττερνιχ). Ο λόγος: προϋπήρξε αυτό που και σήμερα οδηγεί στις παρεμβάσεις και που ο συγγραφέας ονομάζει CNN effect – δηλαδή η ενημέρωση και εξέγερση της διεθνούς Κοινής Γνώμης. Αντί για το CNN εδώ έδρασαν τα ποιήματα του Μύλερ, του Βερανζέρου και του Βίκτωρα Ουγκώ, οι πίνακες του Ντελακρουά, το Ελληνικό Κομιτάτο του Λονδίνου με εξέχοντα μέλη τον Μπένθαμ και τον Ρικάρντο – και βέβαια ο τραγικός θάνατος του Λόρδου Βύρωνα.
Να λοιπόν που υπάρχουν και ευεργετικές ανθρωπιστικές επεμβάσεις.
