Έχετε δει ιππικούς αγώνες με εμπόδια; Μερικές φορές το άλογο πλησιάζει καλπάζοντας το εμπόδιο και την τελευταία στιγμή φρενάρει, σταματάει και παγώνει. Μάταια ο κομψός ιππέας το παροτρύνει – το περήφανο άτι μένει εκεί, αποστρέφοντας το πρόσωπο. Στην ιππική διάλεκτο: «κάνει άρνηση».
Έτσι κι εγώ, μπροστά στην κάλπη. Όλη την προεκλογική περίοδο, μόλις την σκεπτόμουν, έκανα άρνηση. Πρώτη φορά, μετά τόσες και τόσες ψηφοφορίες, αδυνατούσα, έστω και στην φαντασία μου, να ψηφίσω οτιδήποτε.
Σύμφωνοι, όλα τα τελευταία χρόνια, αρνητικά ψήφιζα. Χωρίς ενθουσιασμό, χωρίς ελπίδες, διάλεγα το γνωστό «μη χείρον». Δεν «βλάπτουν όλοι την Συρία το ίδιο» αντέτεινα στον Καβάφη – κάποιος την βλάπτει λιγότερο. Ε, αυτό το λιγότερο, εξαρκούσε για μία ψήφο.
Όχι πια σε αυτές τις εκλογές. Κάθε κόμμα, για διαφορετικούς λόγους, μου γεννούσε ίδια συναισθήματα αποστροφής. Έτσι, σαν τον γάιδαρο του μεσαιωνικού φιλόσοφου Μπουριντάν που πέθανε της πείνας μην μπορώντας να διαλέξει ανάμεσα σε δύο ακριβώς ίδια δεμάτια σανό, κι εγώ έμενα παγωμένος μέσα στην άρνηση.
Πέρασα την τελευταία εβδομάδα πριν από την εκλογές, σε ένα μικρό κράτος της Κεντρικής Ευρώπης που η πρωτεύουσά του έχει την καλύτερη ποιότητα ζωής στον κόσμο. Οκτώ εκατομμύρια είναι οι Αυστριακοί και δεν έχουν μόνο διπλάσιο κατά κεφαλήν εισόδημα από εμάς – αλλά και πολλαπλάσιο δείκτη πολιτισμού και ευγένειας. Περπατώντας στους μεγάλους δρόμους της Βιέννης, μπαινοβγαίνοντας σε μουσεία και θέατρα, συμμετέχοντας σε δραστηριότητες, μιλώντας με ντόπιους, ένιωθα πρωτόγονος και περιθωριακός. Σύμφωνοι και οι Αυστριακοί έχουν τα στραβά τους (διαβάστε Τόμας Μπέρναρντ) αλλά ακόμα και το επίπεδο της αυτοκριτικής τους είναι πολύ καλύτερο.
Η παραμονή μου εκεί με έκανε ακόμα πιο αρνητικό απέναντι σε όλα μας τα κόμματα. Μία πόλη δίχως σκουπίδια, ένα κράτος που να εξυπηρετεί, μία διοίκηση που να λειτουργεί, μία παιδεία που να καλλιεργεί, μία περίθαλψη που να θεραπεύει – αυτά τα δικαιούται ο καθένας στην πολιτισμένη Ευρώπη. Και εμείς όχι μόνο δεν τα έχουμε – αλλά όσο περνάει ο καιρός οι συνθήκες χειροτερεύουν.
Εγώ, άρνηση. Αλλά ο λαός βρήκε ένα νέο σωτήρα. Αυτοί, που κάποτε τον κορόιδευαν, τώρα από απελπισία τον ψήφισαν. Μακάρι να βγουν σωστοί.