Ήταν η μεγαλύτερη εξέγερση των τελευταίων δεκαετιών – ενδεχομένως σε όγκο και κάλυψη η μεγαλύτερη από καταβολής ελληνικού κράτους.

Ήταν η εξέγερση που δεν έγινε στις 22 Απριλίου του 1967, όταν αποσύρθηκαν τα τανκς και μας είπαν να πάμε στις δουλειές μας. (Κι εμείς πήγαμε. Ακόμα και οι οικοδόμοι, πρωτοπόροι στις λαϊκές κινητοποιήσεις, ήταν πρωί-πρωί στα γιαπιά).

Ήταν η εξέγερση που δεν έγινε το Νοέμβρη του 1973 όταν μία ομάδα παιδιών κλείστηκε στο Πολυτεχνείο. Μάταια ο παράνομος ραδιοφωνικός σταθμός του καλούσε το λαό της Αθήνας να κατέβει στους δρόμους. Ελάχιστοι πήγαν, ούτε το 0,5%. Οι περισσότεροι προσπερνούσαν, αδιάφοροι ή φοβισμένοι. Ελπίζοντας βέβαια μέσα τους, αλλά χωρίς να το δείχνουν.

Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα έχουν πολλή δουλειά για να τεκμηριώσουν, να αναλύσουν, να ερμηνεύσουν τι ακριβώς συνέβη στην Ελλάδα (ναι, σε όλη την Ελλάδα – ακόμα και σε κωμοπόλεις) τον Δεκέμβριο του 2008.

Εμείς που βλέπουμε τα πράγματα από πολύ κοντά, σχεδόν από μέσα, επηρεασμένοι ο καθένας από την δική του τοποθέτηση, μπορούμε να δούμε μόνο μεμονωμένες όψεις. Ο ένας εκθειάζει την κινητοποίηση των 15άρηδων, ο άλλος καταδικάζει τα σπασίματα, οι μεν αναθεματίζουν την αστυνομία για την δράση της και οι δε για την αδράνειά της. Άλλοι εστιάζουν στους κουκουλοφόρους και άλλοι στους προβοκάτορες, τους πλιατσικολόγους ή τους μπαχαλάκηδες.

Το σύνολο μας διαφεύγει. Είναι φυσικό. Σχεδόν ποτέ οι μάρτυρες ιστορικών γεγονότων δεν είχαν συναίσθηση του μεγέθους και της σημασίας τους. Εγώ ένιωσα κυρίως μία πρωτοφανή συσσώρευση οργής και αγανάκτησης, που δεν εκτονώνεται με πλακάτ, φωνές και συνθήματα – χρειάζεται δράση. Όπως όταν σπάμε ένα πιάτο σε οικογενειακό καυγά για να υπογραμμίσουμε τον θυμό μας. Μόνο η ασφυξία μπορεί να προκαλέσει τέτοια οργή.

Ο θάνατος του Αλέξη ήταν η αφορμή. Ποιες ήταν οι αιτίες; Η τριτοκοσμική καθυστέρηση της χώρας, η περιθωριοποίηση των νέων, η απίθανη μουσειακή παιδεία μας (19^ος αιώνας: αποστήθιση και απομνημόνευση!), ο αυταρχισμός η φαυλότητα και ανικανότητα του κράτους, η ατιμωρησία των πάντων;

Ιστορικοί του μέλλοντος, εδώ ξεκινάτε εσείς!