Η πιο συχνή ευχή που δίνουμε, είναι ίσως και η πιο ανεδαφική:

-Να τα εκατοστίσεις!

Πόσοι άνθρωποι φτάνουν τα εκατό; Ούτε ένας στους μύριους... Αλλά εμείς συνεχίζουμε (άτιμη ζωή πόσο σε θέλουμε!) να ευχόμαστε αιώνες.

Εγώ πάντως, πρέπει να πω, ότι τα κατάφερα. Μου είχαν ευχηθεί και μένα: “Να τα εκατοστίσεις !”. Και σήμερα γιορτάζω γενέθλια!

Μιλάμε για χρονογραφήματα - όχι για χρόνια. Που καμιά φορά, για να γραφτούνε, παίρνουνε χρόνια. Ή πάντως χρόνο. Και -εν πάση περιπτώσει γράφουν χρόνο.

Ε! λοιπόν, αυτό είναι το εκατοστό μου χρονογράφημα στο “Βήμα”.

Μην πεις, αναγνώστη: Τι με νοιάζει εμένα! Είσαι σύντροφος, συνεργάτης, συνοδοιπόρος -ενίοτε συνένοχος. Χωρίς εσένα δεν θα γραφόταν τίποτα. Μαζί γιορτάζουμε!

Είμαστε λοιπόν κατοστάρηδες. Ή εκατόνταρχοι. Και τα κείμενα, εκατόμβη στο πέρασμα του χρόνου. Ποιος τα θυμάται; (ούτε εγώ!).

Πώς γιορτάζουν εκατό κείμενα;

Πίνοντας ένα κατοστάρι. Προσφέροντας ένα εκατόφυλλο ρόδο. Ψηλώνοντας ένα εκατοστό ή ξοδεύοντας ένα εκατομμύριο. (Πόθεν;).

Μάλλον όμως δεν τα γιορτάζουν καθόλου. Για τους παλιούς χρονογράφους, που έγραφαν κάθε μέρα σε δύο εφημερίδες - ούτε τα χίλια δεν βάραιναν. Τα εκατό, τα συμπλήρωναν κάθε δύο μήνες.

Εκατόγχειρες!

Τι να πούμε εμείς, οι επίγονοι, για τα ιερά τέρατα που ξεπέταγαν αριστουργήματα σε παραγωγή “εν σειρά”, μέσα στη φασαρία και το θόρυβο της εφημερίδας. Εμείς που πρέπει να απομονωθούμε σε απόλυτη ησυχία, να συγκεντρωθούμε, να σκίσουμε τις τρεις πρώτες κόλλες χαρτί, να γράψουμε μισή σελίδα, να τη σκίσουμε, κι αυτή, για να βγάλουμε, μετά από ώρες σκισίματα και σβησίματα, ένα τόσο δα κειμενάκι.

Αυτοί ήτανε προπολεμικοί. Δεν φτιάχνουν τώρα τέτοιους χρονογράφους!

Αλλά ούτε και αναγνώστες φτιάχνουν σαν τους προπολεμικούς. Που ξεκοκαλίζανε την εφημερίδα στον καφενέ, τη συζητούσανε, τη σχολιάζανε. Τώρα οι περισσότεροι θέλουν εφημερίδα-σήριαλ με πολύχρωμες φωτογραφίες, μεγάλους τίτλους και λίγα κείμενα. Ειδήσεις φωτορομάντσο - και σχόλιο σλόγκαν. Να η μοντέρνα δημοσιογραφία.

Άντε τώρα, μέσα σ' αυτά, να επιζήσει το χρονογράφημα. Μασκαρεύτηκε, έγινε πολιτικό σχόλιο ευθυμογράφημα - και τελικά χάθηκε. Το χρονογράφημα θέλει αναγνώστη μερακλή να το ρουφάει γουλιά-γουλιά, από χοντρό φλιτζάνι - σαν τον πολλά βαρύ και όχι. Θέλει άνεση και γνώση, φινέτσα και γούστο.

Πάνε αυτά. Οι ελάχιστοι που αποτολμούνε τώρα να γράφουν χρονογραφήματα, νιώθουν σαν να αναπαλαιώνουν παλιά τέχνη. Σαν τους αγγειοπλάστες και τους χαλκωματάδες. Διατηρητέοι.

Ίσως λοιπόν να μην είναι και τόσο ασήμαντα τα σημερινά γενέθλια...