Αυτές οι μέρες του Ιουνίου είναι, οι πιο κρίσιμες.
Όχι, μην πάει ο νους σας στην πολιτική - αυτή μόνο την επιφάνεια των πραγμάτων διαταράσσει. Μιλάω για τον προαιώνιο αγώνα του φωτός και του σκότους.
Αυτές οι μέρες είναι ο θρίαμβος, η δόξα και η δύναμη του Φωτός. Οι μεγαλύτερες μέρες του χρόνου. Με φως διαυγές, μελένιο, Ελληνικό. Τίποτα δεν είναι πιο όμορφο - να βρίσκεσαι ξαπλωμένος σ' έναν αμμόλοφο, κάπου στη δυτική Πελοπόννησο (με τα μεγάλα πεύκα-ομπρέλες να ρίχνουν μακρότατες σκιές) και να απολαμβάνεις αυτή την παράταση ζωής, αυτές τις πρόσθετες ώρες φωτός, πριν απ' τη δύση. Θερινό ηλιοστάσιο.
Ώρα επτά - κι ο ήλιος ψηλά στον ορίζοντα. Ατελείωτη μέρα κι ατελείωτη νιώθεις τη ζωή. Γεμάτη φως και διάρκεια. Και στο βάθος απέραντη θάλασσα. Απέραντη νιώθεις τη ζωή.
“Και γλυκύ το φως και αγαθόν τοις οφθαλμοίς του βλέπειν τον ήλιον”, γράφει ο αδιόρθωτος επικούρειος, ο Εκκλησιαστής. Ο ηλιομανής. Κάθε δεύτερη λέξη του είναι, ήλιος ή φως. Τρέμει, το σκοτάδι: “και εάν έτη πολλά ζήσεται ο άνθρωπος...μνησθήσεται τας ημέρας του σκότους, ότι πολλαί έσονται παν το ερχόμενον ματαιότης”.
Που τρύπωσε αυτός ο Έλληνας μέσα στους φανατικούς του Ιεχωβά; Πεσσιμιστής, σκεπτικιστής και επικούρειος, γυρίζει τη Βίβλο ανάποδα: “ουκ εστίν αγαθόν τω ανθρώπω υπό τον ήλιον, ότι ει μη φαγείν και του πιείν και του ευφρανθήναι...”.
“Υπό τον ήλιον”. Η φράση κλειδί. Το φως. Το πραγματικό, το απτό - όχι το μεταφυσικό. “Φώτιση” δεν υπάρχει – ήλιος, χρόνος και ματαιότητα. Αναμφισβήτητα “Έλλην” στη φυλή ή την παιδεία.
Συλλογίζομαι και τον Σεφέρη που έγραφε: “Κατά βάθος είμαι ζήτημα φωτός”. Μόνον αυτός; Όλοι μας. Πλασμένοι από φως και ύλη - όσο περισσότερη ακτινοβολία δεχόμαστε τόσο πιο ζωντανοί. Γεμίζουμε ενέργεια, σαν φωτοηλεκτρικά κύτταρα.
Αυτός είναι για μένα ο Ιούνιος. Ο μήνας της ζωής. “Έζησε τόσους Ιουνίους”, θα έπρεπε να λένε, τόσους θριάμβους φωτός. Τόσες ημέρες ξανθές και ατελείωτα ερωτικές. Κι ο έρωτας είναι “ζήτημα φωτός” κι ας κρύβεται συχνά στο σκοτάδι. Μου έλεγε φίλη, ξενιτεμένη στον αρκτικό κύκλο, πως στη μεγάλη πολική νύχτα δεν χάνεται μόνον ή επιθυμία. Μέχρι και βιολογικά αναστέλλεται η γυναικεία περίοδος. Γι' αυτό όλη η βόρεια μυθολογία του φωτός – και η νοσταλγία του νότου. Μεταναστεύουν αναζητώντας την αφή. Κι, εμείς σπαταλούμε το χρυσάφι που μας περισσεύει.
Μωροί και άφρονες! Σύντομη είναι η νίκη του φωτός και παροδική η βασιλεία του. Γρήγορα -πόσο γρήγορα- αρχίζουν να μικραίνουν οι μέρες. Ήδη στο τέλος Ιουνίου έχουν χαθεί ολόκληρα λεπτά πολύτιμο φως. Θα φθάσουν οι ώρες του σκότους “και έσονται πολλαί”.
Μα, θα πει ο αισιόδοξος, θα ξανάρθει ο Ιούνιος και ο θρίαμβος του ήλιου. Σίγουρα. Άραγε, όμως, εμείς θα ξανάρθουμε; Πόσες φορές ακόμα; “Τα πάντα επιστρέφει εις τον χουν”, λέει ο Εκκλησιαστής. Οι Ιούνιοι που θα ζήσουμε είναι ελάχιστοι μπροστά σε αυτούς πού δεν θα ζήσουμε - κι αυτό είναι το μαύρο μέσα στο φως που είδε ο ποιητής:
...στο ζεστό λιβάδι
έβλεπε σκοτάδι
πίσω από το φως.
Ναί, αλλά τώρα ας μη μιλήσουμε άλλο για το σκότος. “Ουκ εστίν αγαθόν... ει μη του ευφρανθήναι!”. Σύμφωνοι σοφέ, σοφότατε σύντροφε στη ματαιότητα. Ας ευφρανθούμε λοιπόν, ας συλλέξουμε ήλιο και φως και αφή - κι ας ζήσουμε άλλον έναν Ιούνιο “υπό τον ήλιον”.