Οι παλιότεροι Κινέζοι και Ιάπωνες έγραφαν συχνά ποιήματα - κάθε φορά που είχαν κάτι παραπάνω να πουν. Έγραφαν όλοι - όσοι τουλάχιστον ήξεραν γράμματα και είχαν μελετήσει την κλασική ανθολογία. Έγραφαν χωρίς πρόθεση να εκδώσουν (άλλωστε δεν υπήρχαν εκδότες). Το ποίημα ήταν ένα μήνυμα που έστελνες σε κάποιον (ή που έγραφες για κάποιον) με σκοπό να καταγράψεις (και να μεταδώσεις) κάτι που ένιωσες.

Τα πιο καίρια από τα μηνύματα αυτά περνούσαν από στόμα σε στόμα και έτσι έφτασαν ως εμάς. Μια φυσική επιλογή, μια ανθολόγηση αιώνων -από ένα σώμα εκατοντάδων χιλιάδων ποιημάτων, που γεννήθηκαν για να ειπωθούν και να λησμονηθούν.

Βρίσκω αυτή την έννοια της ποίησης σωστότερη- να μην πω υγιέστερη από τη δική μας. Γιατί και στην Ελλάδα όλοι (σχεδόν) γράφουν ποιήματα αλλά αξιώνουν από τα ποιήματα αυτά να πετύχουν αμέσως, αυτό που μόνον ο χρόνος χάριζε στους Κινέζους. Ενώ ξεχνάνε τον άμεσο στόχο της ποίησης, που δεν είναι, άλλος παρά η επικοινωνία. Να πεις τον πόνο σου, λέει ο λαός, που γι' αυτόν το λόγο αιώνες έφτιαχνε μαντινάδες και δίστιχα.

Σαν προσωπική επικοινωνία, κάθε ποίηση είναι σεβαστή και νόμιμη. Το αν θα πετύχει κάτι παραπάνω εξαρτάται από τη δύναμη και τη γνώση του ποιητή. Χιλιάδες συνθέτες έγραφαν καντάτες για την Κυριακάτικη λειτουργία τον δέκατο όγδοο αιώνα- πόσοι έγιναν Μπαχ;

Θυμάμαι μια φορά ένας κύριος στο παλιό "Βυζάντιο" μου συστήθηκε σαν: τάδε, ποιητής. Ποιητής, όπως θα 'λέγε: αρχιτέκτονας η έμπορος. Επαγγελματίας. Οι Κινέζοι ήταν όλοι ερασιτέχνες.

Επάνω στο γραφείο μου συσσωρεύονται ποιητικές συλλογές. Λίγες οι πολύ κακές- αυτές που δεν έχουν ίχνος ατομικότητας, που είναι σκέτη συρραφή από κλισέ. Οι περισσότερες έχουν κάτι να πουν - έστω και μία στιγμή προσωπικής αλήθειας. Άλλα τί μοίρα έχουν χιλιάδες ποιητές σε μια χώρα ποιητικής ευφορίας; Μπροστά ο Ελύτης πίσω άλλοι πεντακόσιοι καλύτεροι σου, και ύστερα εσύ. Ποιος θα σε διαβάσει; Μα αυτοί που (επίσης) γράφουν. Άλλά είναι τόσο κακοί δέκτες όλοι οι πομποί...

Α! οι Κινέζοι ερασιτέχνες... σήμερα φαίνεται πως μόνον επαγγελματίες μπορούν να δώσουν σημαντικό έργο στην ποίηση. Κάποιος με τη σιδερένια θέληση και επιμονή του Ελύτη, το σύστημα του Σεφέρη. Τον Λι-Πο θα τον πετάγαμε έξω σήμερα, άσε που ήταν και όλη μέρα μεθυσμένος.

Κάτι άλλο μ' άρεσε στους Κινέζους: δεν κρεμούσαν ποτέ τους πίνακες της ζωγραφικής. Τους κρατούσαν τυλιγμένους σε ρολά και τους ξεδίπλωναν μόνο τη στιγμή που είχαν τη διάθεση, την ανάγκη του συγκεκριμένου πίνακα. Χρησιμοποιούσαν τη ζωγραφική όπως την ποίηση - σαν συγκεκριμενοποίηση συναισθήματος. Εμείς την έχουμε κάνει διακόσμηση. Μετά από λίγο καιρό κανείς πια δεν βλέπει τον πίνακα στον τοίχο.

Τα βιβλία στοιβάζονται στο γραφείο μου. Δεν θα μπορούσαμε άραγε να μάθουμε, όπως οι Κινέζοι, να γράφουμε μόνο για να πούμε κάτι σε κάποιον; Κι αν έρθουν (αργότερα, μετά) η δόξα, η αναγνώριση, η επιτυχία - πάει καλά. Αλλά ο ποιητής να σταματά εκεί που τελειώνει το κάθε του ποίημα...