Το πρόσωπο της νέας γυναίκας δεν έδειχνε μόνο απελπισία-αλλά κάτι χειρότερο: πανικό.

Στεκόταν στην άκρη του πεζοδρομίου. Κρατούσε στο ένα χέρι δύο σακούλες, στο άλλο ένα παιδάκι. Κάθε που έβλεπε κίτρινο στον ορίζοντα παρατούσε ή τις σακούλες ή το παιδί και ανέμιζε έξαλλα το χέρι.

Η κυρία έψαχνε για ταξί. Ήταν καθηλωμένη εκεί κάπου είκοσι λεπτά. Από το παράθυρο μου παρακολουθούσα τον αγώνα της και την κορύφωση της απόγνωσής της. Καμιά φορά το πρόσωπο της φωτιζόταν από χαρά: Κάποιος ταξιτζής σταματούσε. Φαίνεται όμως πως ο προορισμός της ήταν ασύμφορος - γιατί όλοι ξανάφευγαν χωρίς αυτήν.

Η ώρα περνούσε και μπορούσε πια να δει κανείς πως η σύσπαση είχε μόνιμα εγκατασταθεί στο πρόσωπο της. Στην αγωνία, είχε προστεθεί τώρα η εγκατάλειψη. Πρέπει να ένιωθε μια τρομερή μοναξιά παρατημένη εκεί, στο κεντρικό πεζοδρόμιο, σαν σε ερημονήσι. Ο Ροβινσώνας άκουγε τουλάχιστον πουλιά και παπαγάλους, εκείνη μόνο τα μουγκρητά των λεωφορείων.

Απάνθρωπη πόλη ! Πώς καταφέραμε να συγκεντρώσουμε όλες τις αρνητικές επιπτώσεις της τεχνολογίας χωρίς τις θετικές! Έχουμε νέφος αλλά δεν έχουμε κυκλοφορία. Πόλεις πιο μεγάλες και πιο τεχνοκρατούμενες από την Αθήνα έχουν πολύ πιο ανθρώπινο πρόσωπο. Αλλά ο συνδυασμός τεχνολογίας και υπανάπτυξης είναι εξοντωτικός και για την ανθρωπιά και για την αποτελεσματικότητα.

Είναι φυσικό: η τεχνολογία πολλαπλασιάζει, μεγεθύνει, εντείνει. Τι; Μα το ανθρώπινο περιεχόμενο. Η τεχνολογία δεν είναι σκοπός – είναι μέσο.

Σε μια χώρα με σωστές προτεραιότητες, σωστές επιλογές, θα αποδώσει τα ανάλογα αποτελέσματα. Αντίθετα, αν σε ένα κακά οργανωμένο εργοστάσιο προσθέσετε εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας και ταχείας παραγωγής, το οργανωτικό χάος θα επιταθεί.

Η απελπισία στο πρόσωπο της νέας γυναίκας μου θύμισε την έκφραση που συναντώ κάθε μέρα σ' αυτή την πόλη. Στα πρόσωπα αυτών που τηλεφωνούν (ή μάλλον προσπαθούν), που περιμένουν στις ουρές, που ταλαιπωρούνται στις θυρίδες κάποιου γραφειοκρατικού προπυργίου, που κάθονται στα σκαλοπάτια του ΙΚΑ. Μου θύμισε τα άδεια πρόσωπα των οδηγών στο μποτιλιάρισμα, των νεαρών στις καφετέριες, των γερόντων μπροστά στην τηλεόραση. Την αγωνία αυτών που ψάχνουν για πάρκινγκ, αγανάκτηση όσων καθηλώνονται ώρες στα αεροδρόμια.

Οι ταξιτζήδες σου χαμογελάνε στο Λονδίνο – το ίδιο και οι πωλήτριες στο Τόκιο. Στη Σουηδία σου βάζουνε τηλέφωνο αυθημερόν. Παντού στην Ευρώπη φτιάχνουν πάρκινγκ και πάρκα. Στο γερμανικό τελωνείο σου δίνουν πολυθρόνα να καθίσεις. Κομπιούτερ σε εξυπηρετούν τάχιστα στα αεροδρόμια, τις δημόσιες υπηρεσίες, τις τράπεζες. Έχεις επιλογή από άνετες συγκοινωνίες στο Άμστερνταμ ή το Μόναχο - και ο γαλλικός ΟΤΕ διαπρέπει σε εφαρμογές τηλεματικής. Πουθενά δεν υπάρχει εκ περιτροπής κυκλοφορία, ούτε ταξί που να σε πηγαίνουν όπου (και όταν) αυτά θέλουν.

Δυστυχώς επτωχεύσαμεν ! Τεχνολογικά και ανθρώπινα. Οι μεταφορές μας, οι επικοινωνίες μας, οι υπηρεσίες μας (κυρίως οι δημόσιες) παίρνουν μηδέν. Η αποδιοργάνωση της ζωής μας ξεπέρασε κάθε ανεκτό όριο. Μας γεμίζει άγχος και ανασφάλεια.

Αλλά τεχνολογική αποτυχία σημαίνει ανθρώπινη χρεοκοπία. Τα μηχανήματα δεν ευθύνονται, κάνουν ό,τι τους λέμε. Φταίει το τσιμέντο για τις πολυκατοικίες ;

Ήταν πια ώρα να φύγω. Η κυρία ακόμα εκεί, στο πεζοδρόμιο. Κατέβηκα, πήρα το αυτοκίνητο μου - και ξαφνικά είχα μια προσκοπική έμπνευση. Φρενάρησα δίπλα της και τη ρώτησα: “Μπορώ να σας πάω κάπου”.

“Άντε να χαθείς!”, είπε η κυρία.