Χρόνοι της μεγάλης σιγουριάς και της μεγάλης αμφισβήτησης. Ανάμεσα σε φανατικούς που ξέρουν και σε απορούντες που ρωτάνε. Κάθε μέρα δέκα λόγοι να πιστέψεις και εκατό να αναρωτηθείς.

Τι συμβαίνει πραγματικά στην Βοσνία; Στην Τσετσενία; Στο Μέγαρο Μαξίμου; Ποιος αλήθεια γνωρίζει; Συνήθως όχι εκείνοι που αποφαίνονται με απόλυτη σιγουριά.

"Εγώ, θα σου πω τι γίνεται στην Βοσνία. Όλα τα κινεί η Γερμανία..." Και η συνωμοτική θεωρία ξετυλίγεται σε όλη της την μεγαλοπρέπεια.

Κάθε άποψη περιέχει μέσα της ένα ποσοστό αλήθειας. Αλλά πόσο μεγάλο; Πέντε τα εκατό - η πενήντα; Για να προσδιορίσεις το ποσοστό πρέπει να γνωρίζεις το σύνολο - το 100. Ποιος όμως γνωρίζει όλη την αλήθεια για να καθορίσει τον βαθμό της προσέγγισης;

Κάθε μέρα απορώ με τις απόλυτες και δογματικές ερμηνείες που συναντώ στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Ίσως θα έπρεπε στο υπέρθυρο κάθε εφημερίδας, κάθε περιοδικού, κάθε ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού σταθμού να γραφτεί: "Προσοχή: Ένα θέμα έχει δύο - τουλάχιστον - όψεις". Ο παλαιός παραδοξολόγος θα συμπλήρωνε: "Και είναι και οι δύο σωστές".

Ίσως πάλι η επιγραφή θα έπρεπε να γράφει: "Ο δογματισμός βλάπτει σοβαρά την υγεία του συνόλου".

Η αμφιβολία δεν δολοφόνησε ποτέ, κανένα. Η πίστη όμως... Πόσες Νύχτες (και Μέρες) του Αγίου Βαρθολομαίου, στην ιστορία των ανθρώπων...

Οταν γίνονται απόλυτες οι ιδέες είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της ζωής. Αλλά όχι μόνο της ζωής. Ακόμα και της γνώσης, της εμπειρίας, της απόλαυσης.

Η επιστήμη προχωράει μόνο με την απορία και την αμφισβήτηση - ποτέ με το δόγμα. Ο δογματικός είναι τυφλός και κουφός. Δεν προσλαμβάνει παρά μόνο αυτά που του επιτρέπει η ιδεοληψία του. Ούτε απολαμβάνει - γιατί το συνηθέστερο παρεπόμενο του δογματισμού είναι ο πουριτανισμός.

Πότε θα φτάσουμε στο σημείο στα σχολεία να διδάσκεται η αμφιβολία;

Πότε, αντί να καταπλακώνουμε τα παιδιά κάτω από τόνους άχρηστες γνώσεις και κατασκευασμένες "αλήθειες", θα τους καλλιεργήσουμε την κρίση, την μέθοδο, τον έλεγχο; Πότε θα τους ανοίξουμε τα μάτια στον πλούτο, την πολυπλοκότητα και την πολυσημία του κόσμου;

Ακόμα και η θρησκευτικότητά τους θα ωφεληθεί. Σέβεται πολύ περισσότερο το μυστήριο του κόσμου αυτός που απορεί - από αυτόν που αποστηθίζει "διδακτέα ύλη" στο μάθημα των θρησκευτικών.

Αν ήμουνα σπορέας, θα έσπερνα τον κόσμο με ερωτηματικά. Γιατί έχει περισσέψει η αυθάδεια της βεβαιότητας. Πιο σεμνά, πιο ταπεινά, συνάδελφοι γραφείς! Είναι τόσο εύκολο να καβαλήσουμε τον κάλαμον...

Ξέρω - το κοινό θέλει σιγουριά. Θέλει ξεκάθαρες θέσεις, να συμφωνούν με τις δικές του. Αυτό επιτάσσει ο καθ' ημάς λαϊκισμός. Θέλει έμφαση και στόμφο.

Αλλά κάποτε πρέπει να καταλάβουμε πως η πρώτη και σημαντικότερη αντίσταση είναι απέναντι στην (εκάστοτε) κυρίαρχη άποψη.

Εδώ, στην ακραία γωνιά της εφημερίδας, που συχνά διαφωνεί με το υπόλοιπο φύλλο, μία μικρή συνηγορία για τους άπιστους Θωμάδες.