ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΙΔΕΥΟΜΑΙ με τα «πισιά» (PCs) και τώρα στα γεράματα αποφάσισα να αλλάξω στρατόπεδο και να δοκιμάσω την πρώτη εκδοχή. (Ναι, χρονολογικά τα Windows είναι η δεύτερη και το Linux η τρίτη).

Είκοσι χρόνια συμπορεύομαι με τον Bill, είπα να κάνω παρέα και με τον Steve που, από ότι φαίνεται, είναι και πιο ενδιαφέρων τύπος.

Είκοσι χρόνια ακούω διάφορα από τους Μακ-ανθρώπους. Είναι λίγοι μεν, αλλά φανατικοί, βαμμένοι, κολλημένοι! Ούτε Γαύροι να ήτανε.

Βέβαια, από τα όσα μου λέγανε τόσον καιρό, τα περισσότερα δεν ισχύουν πια. Κυρίως γιατί τα Windows άλλαξαν, μιμήθηκαν σε πολλά το Μήλο – Apple (αυτό το αναγνωρίζω), σταθεροποιήθηκαν, οργανώθηκαν ομόρφυναν. Κι έτσι οι διαφορές μίκρυναν. Είναι πια περισσότερο θέμα στιλ, παρά ουσίας.

Και – κρατάω πισινή – μην ξεχνάτε πως είμαι ακόμα αρχάριος. Και ίσως είναι εδώ η θέση να ευχαριστήσω την «Ηλεκτρογραφική» (που μου προμήθευσε το ΜΜ) για την βοήθειά της και την προθυμία της να μου δείξει μερικά στοιχειώδη.

ΑΣ ΑΡΧΙΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ: Το Μac Μini είναι πολύ όμορφο. Ένα ιριδίζον μικρό κουτί, σαν μαργαριταρένια κοσμηματοθήκη – καμία σχέση με τους γνωστούς άκομψους πύργους. Χαίρεσαι να το έχεις επάνω στο γραφείο σου. Περιέχει την τελευταία εκδοχή του λειτουργικού συστήματος της Apple το Mac OS X (10.4.2 το επιλεγόμενο Tiger – τα προηγούμενα ονομάζονταν Panther και Jaguar).

Με το που ξεκίνησε το μηχάνημα, το Airport βρήκε αμέσως το ασύρματο δίκτυό μου και άρχισε να κατεβάζει αναβαθμίσεις. Επί τέσσερις ώρες κατέβαζε – πάνω από 180 ΜΒ – υλικό για όλα τα προγράμματα που έρχονται μαζί με το μηχάνημα. Έχουν κι αυτά εξωτικά ονόματα (ο αισθητισμός της Apple): Garageband, Safari, Airport, Dashboard, Spotlight, Finder. Και μετά ακολουθεί η σειρά των i-κάτι: iTunes, iMovie, iDVD, iChat, iPhoto, iCal. Και το νέο αεροδυναμικό ποντίκι ονομάζεται Mighty Mouse! (Προσοχή: αν εγκαταστήσετε το software κατεβάστε και το ελληνικό λογισμικό!).

Το πρώτο πράγμα που με απασχόλησε ήταν η συμβατότητα με τα Windows. Διότι φυσικά δεν σκοπεύω να εγκαταλείψω τους άλλους μου υπολογιστές (κυρίως τους φορητούς) συν το γεγονός ότι το 93% της ανθρωπότητας χρησιμοποιεί τα Παράθυρα και πρέπει να συνεννοούμαι μαζί του.

Πρώτο συμπέρασμα: αν θέλετε σίγουρη compatibility (συμβατότητα) στις εφαρμογές γραφείου, θα πρέπει να προμηθευτείτε το Microsoft Office for Mac (να’ τος πάλι ο Bill!). Γιατί χρησιμοποιώντας τα προϊόντα της Apple (π. χ. Appleworks) έχετε αρκετές πιθανότητες ο άλλος υπολογιστής, δικός σας ή ξένος, να διαβάζει ιερογλυφικά ή τίποτα. Αλλά και στο Office πρέπει να διαλέγετε γραμματοσειρές κοινές με τα Παράθυρα, αλλιώς ότι διαβάζεται παρά έξω θα εμφανίζεται με ανόητα Courier.

Προσοχή εδώ: υπάρχει μία ρύθμιση που προσαρμόζει το πληκτρολόγιο στην γλώσσα (αναφέρει και τα ελληνικά για παράδειγμα). Αυτή, στα ελληνικά, διαλέγει αυτόματα γραμματοσειρές μόνο ελληνικές οι οποίες δεν μεταφέρονται. Απενεργοποιήστε την... (Μου έφαγε ένα απόγευμα).

Ο πλοηγός (Browser) του OS 10 ονόματι Safari δεν διαβάζει όλες τις ελληνικές ιστοσελίδες και τα blogs. Το πρόβλημα λύνεται με το Firefox (for Mac) τζάμπα από το Mozilla.org. Πρόβλημα συμβατότητας θα έχετε και στα email: μερικά θα κωδικοποιούνται σε UTF-8 και θα πρέπει ο παραλήπτης να ξέρει να τα αποκωδικοποιήσει – αλλιώς θα βλέπει ιερογλυφικά. Δυστυχώς εκεί το αδελφό πρόγραμμα του Firefox για ταχυδρομείο (Thunderbird) δεν βοηθάει. Επίσης είναι καλό να παραμένετε στον ελληνικό γλωσσικό χώρο (δίνοντας προτεραιότητα στα Ελληνικά τόσο στο «γραφείο» - desktop – όσο και στα μενού) γιατί αλλιώς δεν θα έχετε ελληνικά σε μερικές εφαρμογές (όπως το mail).

Ο εξελληνισμός του Mac είναι λίγο ιδιότυπος: άλλες εφαρμογές μεταφράζονται (μερικές κακόγουστα: το dashboard σε «ταμπλώ» - χάθηκε ο πίνακας οργάνων; - και το Address Book, «Διευθυνσιογράφος» - αφού έχουν επικρατήσει οι Επαφές – ή έστω Διευθύνσεις). Άλλες πάλι δεν μεταφράζονται, π. χ. το Mail (γιατί όχι Ταχυδρομείο;) το Finder (Windows Explorer – Εξερευνητής;) και το Spotlight (Προβολέας;).

ΚΑΤΑ ΤΑ ΑΛΛΑ ΔΙΚΑΙΩΣΑ ΤΟΥΣ ΜΑΚΟΜΑΝΕΙΣ φίλους μου – πραγματικά εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα λειτουργικό σύστημα ισορροπημένο και δυνατό. Δεν ξέρω για τα προηγούμενα Mac OS αλλά το Χ (προφέρεται δέκα – είναι το ρωμαϊκό 10 – μην το λέτε «χ» ή «εξ» και δείχνετε την άγνοιά σας) πέρα από όμορφο και εύχρηστο είναι σταθερό σαν θωρηκτό. Όπως είναι και θωρακισμένο – δεν φοβάται ιούς και σκουλήκια. Η σταθερότητά του οφείλεται ότι είναι χτισμένο με UNIX. Με συγκίνηση άνοιξα το Terminal και βρήκα τον αρχαίο χώρο που επισκεπτόμουν και εγώ πριν από 15 χρόνια, όταν το Ίντερνετ δεν είχε γραφικά και λειτουργούσε μόνο με εντολές UNIX. Ελάχιστα θυμάμαι πια από τον χώρο αυτό, αλλά τα τζίνια μπορούν να δουλέψουν το Μακ με εντολές...

Πέρα (και πάνω) από την γερή υποδομή, υπάρχει μία επιφάνεια κομψή και ποιοτική. Κάποτε ο Umberto Eco είχε συγκρίνει το Mac με το DOS (τα Windows ήταν τότε στα πρώτα τους βήματα) λέγοντας ότι το πρώτο αντιστοιχεί στην Καθολική Εκκλησία, με το πλούσιο τελετουργικό, τις όμορφες εικόνες την μουσική και τα αγάλματα, ενώ το DOS ήταν Προτεσταντικό, ή ακόμα χειρότερα Καλβινιστικό, με την λιτότητα και την φτώχεια του. Βέβαια με την επικράτηση των Windows (που χτίστηκαν επάνω στο DOS) η λιτότητα ξεπεράστηκε. Αλλά θυμήθηκα αυτόν τον χαρακτηρισμό (που έγινε πριν 10 χρόνια) γιατί ακόμα ισχύει σε μεγάλο βαθμό. Τα Παράθυρα είναι πιο φτωχά από το Μακ.

Και δύναμη λοιπόν και στιλ! Αλλά τότε γιατί τα Μακ βρίσκονται στο περιθώριο; Αυτή είναι μία άλλη θλιβερή ιστορία. Τραγικό το λάθος της Apple να μην επιτρέψει, όπως έκανε η IBM με το PC, την ελεύθερη διάδοση (IBM compatible ονομάζαμε όλα τα Πισιά μέχρι πρόσφατα). Ελεύθερα τα κατασκεύαζαν η Compaq, η HP, η Gateway, η Dell και ο μάστρο Κώστας της γωνίας. Εκατομμύρια PC προς μεγάλη χαρά της Microsoft και του Bill που πούλαγε λειτουργικό σύστημα. Το Μήλο έφτιαχνε μόνο τα δικά του – που (λόγω ποιότητας αλλά και μικρών αριθμών) ήταν πανάκριβα. Εντωμεταξύ και ο κόσμος των προγραμματιστών άρχισε να παραμελεί τα Μακ (μικρή πελατεία...). Και φτάσαμε στο άδικο 3%.

Τώρα βέβαια, χάρη στον ιδιοφυή Steve Jobs άλλαξαν τα πράγματα. Και φτηνότερα Μακ υπάρχουν, και συμβατότητα με τα Παράθυρα. Και πολλές περιφερειακές συσκευές (λέγε με iPod) που φέρνουν κέρδη και προωθούν την μάρκα. Από του χρόνου που θα έρθουν και οι επεξεργαστές της Intel για Μακ, θα ξεκινήσει νέα εποχή.

ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ; Καταρχήν στο Word: (Είναι το πρόγραμμα που λόγω της δουλειάς μου χρησιμοποιώ το 80% του χρόνου). Για να βγάλω ερωτηματικό πατάω τον τόνο και το διάστημα (όχι το Q όπως στα Windows). Για να αλλάξω από Ελληνικά σε Αγγλικά το κουμπί Μήλο (εκεί που τα παράθυρα έχουν το Alt) και το διάστημα. Αυτά είναι τα χειρότερα• τόσα χρόνια τώρα έχουν τελείως αυτοματοποιηθεί και πρέπει να φρενάρεις το γράψιμο και να σκεφθείς. Υπάρχει όμως, για παρηγοριά, άνω τελεία. Που την έψαχνα καιρό – και έκανα κατάχρηση στις παύλες.

Μετά από μερικές ημέρες εντατική χρήση, συνηθίζεις τις νέες ρουτίνες. Για να μπεις όμως στα έγκατα του νέου συστήματος θα χρειαστεί και λίγο διάβασμα. Διότι η τεκμηρίωση που δίδεται μαζί με το μηχάνημα, είναι ανύπαρκτη. Δύο ολιγοσέλιδα φυλλάδια με οδηγίες του πως ανάβουμε και πως σβήνουμε. Η Βοήθεια μέσα στον υπολογιστή είναι στα Αγγλικά (ελληνική βοήθεια υπάρχει μόνο για τα θέματα γλώσσας) αλλά και αυτή συνοπτική. Βρήκα στον Παπασωτηρίου ένα σωτήριο βιβλίο για τους μεταπηδούντες: Switching to the Mac – Tiger Edition γραμμένο από τους David Pogue & Adam Goldstein. Παρουσιάζει το Μακ με όρους Windows για αυτούς που αλλάζουν στρατόπεδο. Χρήσιμο (λίγο απλοϊκό και τυφλοσούρτικο) είναι και το EASY Mac OS X v. 10.4 Tiger από την Kate Binder έκδοση QUE που θα βρείτε στον Κλειδάριθμο.

Δύσκολη – αν όχι αδύνατη – είναι η μεταφορά Επαφών και Σημειώσεων από το Outlook στα σχετικά Μακ προγράμματα. Δοκίμασα διάφορες προτεινόμενες μεθόδους, πλήρωσα ($10) και ένα πρόγραμμα (Outlook2Mac) με μισό αποτέλεσμα. Θα συνεχίσω τις προσπάθειες. Προς το παρόν χρησιμοποίησα το Palm ως μεσάζοντα, συγχρονίζοντάς το με το PC και με το Μακ. Βρήκα στα προγράμματά μου μερικά που δουλεύουν και σε PC και σε Mac, όπως η εγκυκλοπαίδεια Britannica και τα Photoshop Elements, και τα εγκατέστησα. Αλλά δεν είναι εύκολο να βρεις προγράμματα για Mac, όπως και οδηγούς (drivers) για περιφερειακές συσκευές.

Γενικά, έβαλα τον εαυτό μου σε μπελάδες. Όσοι με ξέρουν, γνωρίζουν ότι αυτό το έκανα μία ζωή. Διάλεγα πάντα κάτι δύσκολο, για να έχω αντίπαλο.

Y. Γ. Τώρα πληροφορήθηκα από την Hellasnet, που φιλοξενεί τον δικτυακό μου τόπο (www.ndimou.gr), ότι δεν μπορώ να τον διαχειρίζομαι μέσω Mac. Όπως μου έγραψαν: «πολλά εργαλεία όπως π. χ. ο HTML editor, που χρησιμοποιείται και στο δικό σας σύστημα διαχείρισης, είναι ‘καταδικασμένα’ να παίζουν μόνο σε Microsoft Windows Internet Explorer». Να τα προβλήματα των μειονοτήτων...