Από: Νίκο Δήμο

Προς: Εκδημήσαντα

Αντίγραφο: Αναγνώστες του Έθνους

Θέμα: Το τέλος της δικτατορίας

Η δηλητηριώδης ειρωνεία της ιστορίας: Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος κατέλυσε την ελληνική δημοκρατία. Με την πράξη του αυτή χάρισε στους Έλληνες ακοίμητη δημοκρατική συνείδηση.

Θα περάσει μάλλον στην ιστορία σαν άσημος δικτάτωρ. Δεν άφησε πίσω του έργο - αλλά, ευτυχώς, ούτε μεγάλες θηριωδίες. Όχι - δεν ξεχνάω το ΕΑΤ-ΕΣΑ, ούτε το Πολυτεχνείο. Όμως άλλοι ομόλογοί του στον 20ο αιώνα δολοφόνησαν από εκατομμύρια μέχρι εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Υπήρξε ένα περίεργο μείγμα πονηριάς και αφέλειας. Ο τρόπος που παγίδευσε την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων (σχεδίαζε το δικό της κίνημα) δείχνει το πρώτο - ο τρόπος που παγιδεύτηκε από τον Ιωαννίδη (με το Πολυτεχνείο) αποδεικνύει το δεύτερο.

Ως εμπειρικός ορθοπεδικός απέτυχε παντελώς. Έβαλε τον υγιή στον γύψο για να τον κάνει ανάπηρο. Η «επαναστατική» ορμή της χούντας γρήγορα ξεθύμανε και θάφτηκε κάτω από την επίδειξη, την διαφθορά, την αναξιοκρατία και την γραφειοκρατία. Η τελευταία υπήρξε η πιο αποτελεσματική αντίσταση. Τα μεγαλεπήβολα μεταρρυθμιστικά σχέδια, μπήκαν μέσα στα γρανάζια των υπουργείων, τυλίχτηκαν σε πολλές κόλλες χαρτί και τελικά κατέληξαν στο αρχείο. (Θα ήταν ενδιαφέρον να σκαλίσει αυτά τα αρχεία ο ιστορικός - θα βρει εξαγγελίες όπως την άρση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων και άλλα ριζοσπαστικά...) Το μόνο που έγινε ήταν η κατάργηση του «φαύλου» Λαχείου των Συντακτών (το οποίο αντικαταστάθηκε αμέσως από το πιο φαύλο αγγελιόσημο).

Ωστόσο σε αυτόν τον μάλλον ασήμαντο άνθρωπο οι Έλληνες οφείλουν κάτι ιδιαίτερα σημαντικό. Κάτι που τους έδωσε άθελά του και χωρίς ποτέ να το καταλάβει. Την δημοκρατική ευαισθησία και συνείδηση. Η Χούντα μας δίδαξε ότι η δημοκρατία θέλει μαχητική και διαρκή επαγρύπνηση. Αυτό οι περισσότεροι το συνειδητοποίησαν ΜΕΤΑ την Μεταπολίτευση. Τότε ήταν που η Ελλάδα (στην μόνιμη υπερβολή της) απέκτησε εννέα εκατομμύρια αντιστασιακούς. Τα πλήθη που χειροκροτούσαν τους δικτάτορες, για να απαλύνουν τις ενοχές τους, μυθοποίησαν την Αντίσταση και το Πολυτεχνείο.

Η πικρή αλήθεια είναι ότι τα πέντε πρώτα χρόνια της δικτατορίας οι πραγματικοί αντιστασιακοί αριθμούσαν μερικές εκατοντάδες - κι ότι δεν υπήρξε αυθόρμητη μαζική αντίδραση.

Αλλά αυτό μάλλον δεν θα ξαναγίνει. Και - τι ειρωνεία - θα το οφείλουμε στον Γεώργιο Παπαδόπουλο...

Φιλικά,

Νίκος Δήμου