Από: Νίκο Δήμο

Προς: Οικονομολογούντες

Αντίγραφο: Αναγνώστες του Έθνους

Θέμα: Ελεύθερη φρίκη

Οι περισσότερες εφημερίδες έχουν ήδη βρει τον ένοχο για την κρίση στη Ρωσία: φταίει η ελεύθερη αγορά.

Η Ελευθεροτυπία μάλιστα στις 31.8. επέγραφε το κύριο άρθρο της: «Ελεύθερη αγορά – ελεύθερη φρίκη».

Θα μου επιτρέψετε να έχω εντελώς αντίθετη άποψη.

Το πρόβλημα της Ρωσίας είναι ότι ΔΕΝ λειτούργησε εκεί ποτέ η ελεύθερη αγορά. Από τον κρατικό παρεμβατισμό, πέρασε κατευθείαν στον έλεγχο της Μαφίας και μερικών μεγαλόσχημων γραφειοκρατών που μεταμορφώθηκαν αυθημερόν σε αυτοσχέδιους επιχειρηματίες.

Οι Δυτικές χώρες, πιέζουν την Ρωσία να απελευθερώσει την αγορά της. Μόνον έτσι θα νικηθούν η στασιμότητα και η διαφθορά. Η οποία είναι πάντα πολύ μεγαλύτερη στα κλειστά οικονομικά και πολιτικά συστήματα (π. χ. δικτατορίες) και μειώνεται με τον ελεύθερο ανταγωνισμό και τον δημόσιο έλεγχο.

Είναι περίεργη η διαστρεβλωτική ερμηνεία που υφίστανται οι διάφορες οικονομικές καταστάσεις. Π. χ. άλλοι θα σας πούνε ότι για την οικονομική κρίση φταιει η παγκοσμιοποίηση. (Άλλη κακή λέξη - που γίνεται βέβαια καλή όταν ανεβαίνουν τα χρηματιστήρια). Αλλά η παγκοσμιοποίηση δεν είναι οικονομική θεωρία. Είναι μία μη αναστρέψιμη συνέπεια της τεχνολογίας. (Λέτε να καταργήσουμε τα τηλέφωνα;)

Συναφής είναι η άποψη ότι για το χάλι της Ρωσίας φταιει ο Καπιταλισμός (αυτή κι αν είναι βρώμικη λέξη). Αλλά συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Η Ρωσία πληρώνει το ιστορικό γεγονός ότι δεν ανέπτυξε ποτέ αστική τάξη (αυτή που θαύμαζε ο Μαρξ), ούτε καπιταλιστικό σύστημα. Από την φεουδαρχία πέρασε στην κομμουνιστική δικτατορία χωρίς να αναπτύξει τους μηχανισμούς και τους θεσμούς που ρυθμίζουν μία κοινωνία πολιτών. (Κάτι ανάλογο συνέβη και σε μας).

Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι η ελεύθερη αγορά, η παγκοσμιοποίηση και ο καπιταλισμός είναι πανάκειες, ότι δεν έχουν μειονεκτήματα, ελαττώματα και προβλήματα. Όμως δεν είναι αυτά που συνήθως αναφέρονται. Νομίζετε ότι σε ένα αντίθετο σύστημα κλειστής οικονομίας, δεν θα είχαμε τώρα πρόβλημα; Απλά, όπως στα δικτατορικά καθεστώτα κάθε απόχρωσης, οι στατιστικές θα ευημερούσαν, οι οικονομικοί δείκτες θα ήταν ψηλά, και οι άνθρωποι θα πέθαιναν από την πείνα.

Φιλικά,

Νίκος Δήμου