...από χείλη στο στόμα. Ποια χείλη; Ήταν συγκεκριμένα αλλά ξέχασα το όνειρο.

Το σώμα έχει την δική του μνήμη. Που δεν λειτουργεί κατ' εντολήν. ("Θυμήσου σώμα!") Αλλά από δική της θέληση και αυτόνομα.

Ήταν ωραία γεύση. Αρμυρή.

*

Πριν από τον καύσωνα. Στην πλαζ. Είδα μια κοπέλα με μεγάλα στήθη - και τρόμαξα.

Σφαιρικά, τέλεια στο σχήμα, σε λιγνό κορμί. Σαν Ινδή θεά. Γυμνόστηθη, έσκυβε να λουστεί.

Τρόμαξα, γιατί ήταν τόσο δυνατά, γήινα, επιθετικά αυτά τα στήθη. Κατάλαβα τι θα πει πραγματικό, ζωντανό, πόσο βαραίνει στο χέρι.

Για μένα τα υπερβολικά βυζιά ήταν κάτι σε (Αμερικάνικα) πορνοπεριοδικά. Τώρα ήρθε αυτή η ξένη, με το ασήμαντο πρόσωπο. Με ερέθισε και με φόβισε. Από εκείνη την ημέρα σκέπτομαι αλλιώς το γυναικείο σώμα.

(Στην μεγάλη ζέστη ταιριάζει το βαρύ στήθος. Όπως το μικρό εφηβικό, στην άνοιξη.)

*

Αν δεν υπήρχε θάνατος, αν δεν υπήρχε χρόνος.

Αιωνιότητες ηδονής, ποιήματα και μουσική - επικούρειες ημέρες.Πως το λέει ο Andrew Marvell;

A hundred years should go to praise Thine eyes and on thy forehead gaze; Two hundred to adore each breast But thirty thousand to the rest;

Έρωτας σε αργή κίνηση. Εκατό χρόνια για τα μάτια, διακόσια σε κάθε στήθος. Τριάντα χιλιάδες για τα υπόλοιπα (τι αναλογία!).

Όμως ο Επικούρειος χάνει κάθε φορά που χτυπάει η ώρα. Ο χρόνος δεν είναι σπίτι να στεγαστείς. Μας κυνηγάει όλους. Και ξέρουμε που απολήγει.

*

Vulnerant omnes, ultima necat. Γραμμένο για τις ώρες, σε παλιό ρολόι. Όλες πληγώνουν, η τελευταία σκοτώνει.

*

Μηδενικό σημείο. Σημείο αμηχανίας.

Τι κάνω;

Το πρόβλημά μου έχει ξεφύγει από τις κοινωνικές και ανθρώπινες διαστάσεις. Δεν με ενδιαφέρει τι θα πει ο κόσμος, η οικογένεια (δεν έχω!), η ιστορία. Όσο περνάνε τα χρόνια μένουμε μόνοι οι δυό μας: εγώ και ο επερχόμενος θάνατός μου - μόνον σ' αυτόν θα δώσω λογαριασμό. Και τι θα αντέξει σε μια παρόμοια αντιπαράθεση; Τι θα πω στον Χάροντα; Πως έγραψα τρία καλά βιβλία;

(Αλίμονο! Τίποτα δεν θα του πω!)

*

Ένα πράγμα που αντέχει: Να βοηθάς τους άλλους. Τους αδύναμους. Γέροντες, παιδιά, ζώα. Το κάνω, όσο μπορώ.

Μόλις όμως οι πράξεις σου ξεφύγουν από τον προσωπικό χώρο - αρχίζουν και γίνονται θεσμός. Αντί για αυθόρμητη χειρονομία, οργανωμένη φιλανθρωπία - κάτι σαν καλοπροαίρετος φασισμός. Ακόμα και ο Schweitzer δεν κατάφερε να το αποφύγει. Επέβαλε τις φροντίδες του στους ιθαγενείς βιομηχανικά και με το ζόρι. (Για το καλό τους.)

Έχω δει τόσες κινήσεις που ξεκινάνε από την αγαθή διάθεση για να καταλήξουν στην γραφειοκρατία, την τυποποίηση ή την γελοιότητα. Δεν αντέχω τους επαγγελματίες ειρηνιστές, οικολόγους ή φιλάνθρωπους. Τελικά πρόκειται για αντεστραμμένους πολιτικούς. Και δεν υπάρχει τίποτα που να απεχθάνομαι περισσότερο από τους κατ' επάγγελμα πολιτικούς. A politician is an arse...κλπ. (e.e. cummings) "Ο πολιτικός είναι ένας κώλος, πάνω στον οποίο έχουν καθίσει τα πάντα εκτός από άνθρωπος". '

Έχω γνωρίσει και αξιοπρεπείς πολιτικούς. Ελάχιστους. 'Όσο περνάνε τα χρόνια λιγοστεύουν. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα η ενασχόληση με τα κοινά φθείρει τον άνθρωπο και τον εξευτελίζει. Ίσως είχε δίκιο ο Βολταίρος. Να καλλιεργήσουμε, ο καθένας, τον κήπο του.

Κι ο αέρας που αναπνέεις μέσα στον κήπο; Από ποιόν εξαρτάται η ποιότητά του;

Δεν είναι λύση η φυγή.

*

Μία ακτίνα ήλιου μπαίνει στο υπόγειο - και αλλάζει θέση, σαν να με ψάχνει. Ένα θύμα μου ξεφεύγει, σκέφτεται ο φονιάς άσπρος ήλιος.

Α δεν είναι αυτός "Ο 'Ηλιος ο Ηλιάτορας ο πετροπαιχνιδιάτορας" του Ελύτη. Είναι ήλιος τρομοκράτης - τρομοκράτορας!

Το Γατοτάκι παίζει με την ακτίνα.

Παίζει το Γατοτάκι - κι εγώ παρακολουθώ και θαυμάζω. Όταν εμφανίστηκε, με κέρδισε με την τρυφερότητα. Μετά με γοήτευσε με το παιχνίδι. Περίσσευμα ζωής για στερημένους.

*

Ιδιότροπες μοίρες των ανθρώπων. Σκέπτομαι τον Κ. Μια ζωή επαναστάτης, τώρα στυλοβάτης της εξουσίας. Έγινε άνθρωπος του παρασκήνιου, μυστικοσύμβουλος, eminence grise. Μια ζωή είρων - τώρα γράφει πολιτικούς λόγους, όπου εξυμνεί ό,σα ειρωνευόταν.

Ξεκινήσαμε μαζί. Τότε ήμουν συντηρητικός. Τώρα ήρθαμε ανάποδα. Που θα είμαστε σε δέκα χρόνια;

*

Σε δέκα χρόνια θα πλησιάζει η μεγάλη επέτειος. Σε δώδεκα χρόνια θα μπούμε στην τρίτη χιλιετία μετά Χριστόν. Άραγε θα ζω όταν το κοντέρ της ιστορίας θα γυρίσει χίλια; Εξήντα πέντε ετών. Στατιστικά πιθανό.

Σκέφθηκα: τι προνόμιο να περάσει κανείς ένα τέτοιο ορόσημο! Και μετά συλλογίστηκα πως (αν δεν έχει γίνει πυρηνικός πόλεμος) θα το ζήσουν κι άλλα οκτώ δισεκατομμύρια άνθρωποι. Διόλου πρωτότυπο.

Προσπαθώ να φανταστώ αυτή τη χώρα στο 2000 - και δεν πιάνω εικόνα. Φυσικό. Γιατί ψάχνω στο μέλλον - ενώ το σωστό είναι να κοιτάξω στο παρόν και το παρελθόν. Δεν αλλάζουν εύκολα οι άνθρωποι. Η σημερινή Αθήνα μοιάζει πιο πολύ με την Αθήνα που περιέγραψε ο Εμμανουήλ Ροίδης - παρά με το σημερινό Παρίσι. Μη βλέπετε τις πολυκατοικίες και τα αυτοκίνητα - η νοοτροπία, η ατμόσφαιρα μένει ίδια. Απλώς μεγεθυσμένη, πολλαπλασιασμένη.

Και δεν θα γίνουμε Δυτικοευρωπαίοι; Ούτε το 1992, ούτε μετά; 'Οχι.

'Οπως οι Βαυαροί δεν έγιναν Πρώσοι - ούτε οι Σικελοί, Λομβαρδοί. Θα μείνουμε μια ενδιαφέρουσα επαρχία της Ευρώπης, με γραφικούς και ιδιόρρυθμους κατοίκους. Οι ελληνόφρονες ας μην ανησυχούν. Η "ιδιαιτερότητα" θα μας μείνει.

*

Πολιτική. Ο Δ. μου έδειξε μια δημοσκόπηση σύμφωνα με την οποία θα είχα πιθανότητες για πολιτική σταδιοδρομία. Τι κλειστός που είναι ο κύκλος της ειρωνείας!

Η τέλος, δυνατόν και στα πολιτικά να επέστρεφε - αξιεπαίνως ενθυμούμενος...

Α! σοφέ γέροντα της Αλεξάνδρειας!

Να τι παθαίνει όποιος ανακατεύεται με τά μαζικά μέσα επικοινωνίας! Όποιος γίνεται "επώνυμος". (Και θήραμα της αδιακρισίας των Ρωμιών!) Θα χρειαστώ μερικά χρόνια για να ξεβάψει αυτή η μπογιά.

*

Kάνω αποτοξίνωση δημοσιότητας. Όπως κόβεις το τσιγάρο. Εξ ίσου δύσκολο.

Σίγουρα δεν θα ωφελήσει τις πωλήσεις των βιβλίων μου - ίσως όμως βοηθήσει την ηρεμία της ψυχής μου.

Αν δεν μπορείς να φαίνεσαι όπως ακριβώς θέλεις, καλύτερα να μην φαίνεσαι καθόλου. 'Όχι να νιώθεις πως σε αντικαθιστά ένα είδωλο.

Κι όμως (τοξίνη, τοξίνη!) αναζητάς το όνομά σου στις τυπωμένες αράδες. Και ψιθυρίζεις: "ανθ' ημών ο κύριος Γουλιμής!"

*

Όχι, δεν αναζητώ την δημοσιότητα για τον εαυτό μου, αλλά για το έργο μου.

Και εισπράττω ακριβώς το αντίθετο.

Αυτή είναι η διαστροφή.

*

Στην αποτοξίνωση συμβάλλουν πάντως (άθελά τους) όσοι με σβήνουν.

Είναι απίθανο από πόσα δημοσιεύματα έχει σβηστεί το όνομά μου τον τελευταίο καιρό. Από καταλόγους υπογραφών. Από περιεχόμενα περιοδικών. Από βιβλιογραφίες. Από ρεπορτάζ. Από ιστορίες.

Τέλος με έσβησαν - με μοντάζ - κι από δική μου εκπομπή στην τηλεόραση!

Όταν δεν τους αρέσεις - πολιτικά, προσωπικά, αισθητικά ίσως - σε απαλείφουν. Σαν κάτι ανεπιθύμητα πρόσωπα σε δικτατορίες, που τα ρετουσάρουν σε παλιές φωτογραφίες. (Ξεχνώντας τα παπούτσια, όπως σημειώνει ο Κούντερα.)

Εγώ, βέβαια, έχω αρχίσει να συνηθίζω. Και παρ' όλο που συχνά με πικραίνει, άλλο τόσο με βολεύει στην τωρινή μου διάθεση. 'Όμως, τι σημαίνει αυτό το σύμπτωμα για όλους μας;

*

Σ' αυτή τη χώρα, όσοι μιλούν για δημοκρατία εννοούν το αντίθετο: την δική τους εξουσία.

*

Δημοσιογραφικές απορίες:

Γιατί οι Έλληνες πιστεύουν πως κορωνίδα των πάντων είναι η πολιτική;

Μόλις πετύχεις σε κάτι - επιχειρήσεις, επάγγελμα, τέχνη - σου λένε: "τώρα είναι καιρός να ασχοληθείς με τα κοινά."

(Κι όμως λέμε: κατεβαίνω στην πολιτική.)

Γιατί οι Έλληνες από την μια μεριά έχουν την χειρότερη γνώμη για τους πολιτικούς ενώ από την άλλη τους τιμούν - και υποκλίνονται βαθύτατα ακόμα και σε κάτι "αρχηγούς" ανύπαρκτων κομμάτων;

(Τέρμα πια τα "γιατί οι Έλληνες". Βαρέθηκα! Ελληνολόγος χωρίς λόγους.)

*

Το Γατοτάκι μασάει ένα χειρόγραφο. Μαθαίνει τον κόσμο με δόντια και με νύχια. (Τα χέρια μου το μαρτυρούν!) Ωστόσο, τον τελευταίο καιρό έχει σοβαρέψει. Δεν είναι μόνο παιχνίδι και ύπνος. Έρχεται συχνά κοντά μου και με κοιτάει στοχαστικά για πολλή ώρα.

*

Το επαναλαμβανόμενο θέμα των επιστολών που έπαιρνα στα έντυπα και στο ραδιόφωνο. "Καλά τα λες - τώρα να τα κάνεις πράξη. Κατέβα στην πολιτική!" (Οι ρομαντικοί που πιστεύουν - από τον καιρό του Πλάτωνα - στους διανοούμενους-αρχηγούς!)

Που δεν ξέρουν πως ειδικά για τον διανοούμενο η πολιτική είναι διπλός θάνατος. Πριν τουλάχιστον μπορούσε να μιλάει. Όταν ενταχθεί σε κόμμα (αλλιώς δεν μπαίνεις πια στην πολιτική) ούτε να μιλάει θα μπορεί ούτε να πράττει ελεύθερα. Θα μπορεί όμως να αγοράσει αφορολόγητο αυτοκίνητο.

Το να ασχοληθώ με πολιτική (ή με ο,τιδήποτε άλλο εκτός από σκέψη και γράψιμο) σημαίνει να παίξω έναν ρόλο. Σοβαρό ή αστείο - αλλά ρόλο. (Κάτω από τα κοστούμια είμαι μόνο γυμνός!)

Θα μπορούσα λοιπόν να πω: 'Οθεν φρονώ πως είμαι στα γεμάτα ενδεδειγμένος για να υπηρετήσω αυτή τη χώρα την προσφιλή πατρίδα μου...

(Πως σας φαίνεται αυτό το "στα γεμάτα"; 'Ακου τον Αλεξανδρινό, τον καθαρευουσιάνο, στα 1930!)

*

 Έχω παίξει ρόλους. Είκοσι χρόνια παρίστανα τον διαφημιστή, τόσο πειστικά που (ύψιστο κριτήριο της αλήθειας!) κέρδισα ένα σωρό χρήματα!

('Όταν λέω πειστικά - εννοώ πως έκανα και καλά την δουλειά μου. Δεν κορόιδεψα κανένα. ʼλλωστε, ο ρόλος πρέπει πάντα να είναι πιο αληθοφανής από την πραγματικότητα. Ποτέ οι αληθινοί βασιλιάδες δεν είναι τόσο μεγαλοπρεπείς, όσο οι ηθοποιοί που παριστάνουν τους βασιλιάδες!)

Η μεταμφίεση ήταν πράγματι επιτυχής. Έτσι που δίνει ακόμα αφορμή σε μερικούς να αμφισβητούν το πρόσωπο μου. Θεωρούν ότι δεν είμαι ο συγγραφέας που υποδύθηκε κάποτε τον διαφημιστή - αλλά ο διαφημιστής που τώρα υποδύεται τον συγγραφέα. (Σαν την πεταλούδα του Τσουάνγκ!)

Η πολιτική σήμερα είναι θέαμα. Χρειάζεται υποκριτές. Μόνο που τους χρειάζεται και με τις δύο σημασίες της λέξης.