Διαβάζω τον δεύτερο ογκώδη τόμο του H. F. Meyer γύρω από τα πεπραγμένα και τις θηριωδίες των Γερμανικών στρατευμάτων κατοχής στα Βαλκάνια (και ειδικά μίας στρατιάς). Ο τίτλος του βιβλίου είναι Blutiges Edelweiss, (Αιματοβαμμένο Εντελβάις), αποτελείται από 800 μεγάλες πυκνοτυπωμένες σελίδες και δεν έχει ακόμα μεταφραστεί στα Ελληνικά. Η τεκμηρίωση του βιβλίου είναι άθλος – κάθε φράση έχει και μία υποσημείωση: αναφορά σε μαρτυρία ή επίσημο έγγραφο. (Το άλλο μεγάλο βιβλίο του Meyer: «Από την Βιέννη στα Καλάβρυτα» κυκλοφορεί από την Εστία).
Πέρα από το ότι αποτελεί μάθημα ιστορίας ιδιαίτερα για τους Έλληνες (και σειρά από οδυνηρά ραπίσματα για τους Γερμανούς) το βιβλίο με έκανε να ξανασκεφθώ επάνω στο θέμα «Εθνική Αντίσταση».
Είμαστε υπερήφανοι γιατί οι αντάρτες μας πολέμησαν τον κατακτητή. Αλλά πώς τον πολέμησαν; Πέρα από το γεγονός (αυτό δεν το λέει ο Meyer, βγαίνει από τα γραφτά του, αλλά το έχουν εκφράσει άλλοι δικοί μας και ξένοι ιστορικοί) ότι το 80% του χρόνου δεν πολεμούσαν τον κατακτητή αλλά μεταξύ τους – και όταν τον πολεμούσαν, τι ακριβώς έκαναν;
Αν εξαιρέσει κανείς την ανατίναξη της σιδηροδρομικής γέφυρας του Γοργοποτάμου (έργο Άγγλων πρακτόρων με την συνεργασία ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ) που πραγματικά δυσκόλεψε τους Γερμανούς, οι υπόλοιπες αντιστασιακές πράξεις ήταν ή ελάσσονες δολιοφθορές (π. χ. κόψιμο τηλεγραφικών καλωδίων) ή ενέδρες σε μικρές ομάδες ή μοναχικά άτομα.
Αυτές σίγουρα έκαναν ζημιά στους κατακτητές – αλλά πολύ μεγαλύτερη στους ντόπιους. Για κάθε στύλο που έπεφτε, οι Γερμανοί σκότωναν δυο-τρεις αμάχους και για κάθε δικό τους που σκοτώναμε, από δέκα και πάνω δικούς μας. Το έπος των καπεταναίων το έχουν υμνήσει αρκετοί, αλλά τον Γολγοθά των αμάχων που έπρεπε να θρέφουν και τους αντάρτες και τους Γερμανούς, και επιπλέον να υφίστανται τις συνέπειες κάθε αντιστασιακής πράξης, ίσως μόνον ο Meyer τον έχει περιγράψει. Εκεί βρίσκει κανείς και όλα τα ονόματα των θυμάτων.
Τραγικές ιστορίες σε αυτό το βιβλίο, όπως η εντελώς αναίτια και θηριώδης σφαγή 371 αμάχων στο Κομμένο, κοντά στην Άρτα. Αναίτια, γιατί εδώ δεν υπάρχει καν η (σαθρή) δικαιολογία των αντιποίνων. Καμία αφορμή, καμία δική μας ενέργεια, αλλά όπως αποδεικνύει ο συγγραφέας έγινε εξαιτίας της φαντασίωσης ενός Γερμανού αξιωματικού.
Το ανθρώπινο κόστος της Αντίστασης σε αμάχους δεν έχει προσμετρηθεί. Είναι το έπος από την ανάποδη. Των πολλών και ανωνύμων, χωρίς δόξα και στεφάνια…
_____________________________________________________
Περισσότερα για τον Meyer και τα βιβλία του στο http://www.hfmeyer.com
Υ. Γ. Πληροφορήθηκα τώρα ότι το "Εντελβάις" έχει κυκλοφορήσει σε δύο τόμους από την Εστία. Δυστυχώς μετά τον ξαφνικό θάνατο του Μάγερ από ατύχημα ο ιστότοπός τους δεν λειτουργεί σωστά.
