Μαθαίνω λοιπόν τώρα από μέσα τι είναι τα blogs.
Ο δικτυακός διάλογος δεν ήταν κάτι καινούργιο για μένα – τα τελευταία χρόνια
απαντούσα κάθε μέρα σε πολλά μηνύματα. Αλλά ο δημόσιος διάλογος είναι
άλλο πράγμα. Έχει παγίδες και πειρασμούς. Η παρουσία του κοινού του δίνει μία
θεατρικότητα. Περιμένεις άθελά σου, το χειροκρότημα. Πράγμα που μπορεί εύκολα να
σε ψευτίσει.
Ένα αιχμηρό μήνυμα κάνει το κοινό να αναρωτιέται: τι θα κάνει τώρα; Θα
απαντήσει; Θα σηκώσει το γάντι; Θα ξεκινήσει καυγά;
Προσπαθώ λοιπόν να καταλάβω, όχι θεωρητικά, αλλά μέσα από την πράξη, πώς
πρέπει να είναι ένας σωστός διάλογος. Καταθέτω μερικές πρόχειρες σκέψεις. Και
σας καλώ να συμβάλετε κι εσείς με τις απόψεις σας.
Πρώτα από όλα θεωρώ ότι πρέπει κανείς να επικεντρώνεται σε αυτό που λέγεται
και όχι στο πρόσωπο που το λέει. Στην Ελλάδα αυτό είναι το κύριο πρόβλημα κάθε
διαλόγου. «Ποιος το είπε:» Αν αυτός που το είπε είναι για μας αναξιόπιστος
(καθότι Δεξιός, Αριστερός, Γαύρος, κλπ.) δεν εξετάζουμε καν το περιεχόμενο των
λόγων του. Το απορρίπτουμε a priori.
Κανόνας πρώτος: Και ο τελευταίος μαλάκας μπορεί να έχει δίκιο.
Δεύτερο: δεν αμφισβητούμε την ειλικρίνεια του άλλου, εκτός αν έχουμε
τρανταχτές αποδείξεις. Όπως στα δικαστήρια ο κατηγορούμενος είναι αθώος μέχρι να
αποδειχθεί ένοχος, έτσι και στην συζήτηση.
Κανόνας δεύτερος: μαζί με το τεκμήριο της αθωότητας, υπάρχει και το τεκμήριο
της ειλικρίνειας.
Τρίτο: Δεν αμφισβητούμε ποτέ τις προθέσεις του άλλου. Μπορεί και να μας λέει
ψέματα, αλλά δεν θα μπορέσουμε ποτέ να το αποδείξουμε. Η συζήτηση περί των
προθέσεων και των κινήτρων δεν έχει νόημα.
Κανόνας τρίτος: δεχόμαστε (έστω με επιφυλάξεις) τις ομολογίες περί των
προθέσεων και αφήνουμε την ζωή να τις διαψεύσει. (Μπορεί να πάρει χρόνια).
Τέταρτο: μπορεί η ευγένεια να είναι ένα κατάλοιπο της (χαμένης) αστικής τάξης
– αλλά, όπως έγραψε ο Μάρξ, ήταν μία σπουδαία τάξη. (Ουδείς έχει γράψει τόσο
εγκωμιαστικά γι αυτήν). Η ευγένεια κάνει την ζωή πιο ανώδυνη. «Μα", θα πει
κάποιος, «είναι συχνά υποκριτική». Ε, λοιπόν, προτιμώ την υποκρισία από την
γαϊδουριά.
Κανόνας τέταρτος: μπορείς να είσαι αστός, χωρίς να είσαι κεφαλαιοκράτης.
Τέλος (πέμπτος κανόνας): ο καθένας στον διάλογο δικαιούται μία απάντηση.
Εκτός αν προσβάλει τον άλλο – ο οποίος θα προτιμήσει να σιωπήσει, παρά να
τσακωθεί.
Αυτούς τους κανόνες σκέπτομαι να τηρήσω εγώ στους διαλόγους μας. (Φυσικά
είστε ελεύθεροι να τους αγνοήσετε). Κι αν έχετε άλλες προτάσεις, τα comments σας
περιμένουν.