Διαβάζω συχνά στις εφημερίδες για την "κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας"
(καημένε Μπουνουέλ!) στην οποία υποκύπτουν οι τέως αριστεροί και
σοσιαλιστές, οι παλιοί Ρηγάδες και Κνίτες. Και αμέσως μετά έρχονται τα
γνωρίσματα αυτής της μπουρζουαζίας: σκάφη, βίλες στην Μύκονο, ιδιωτικά
ελικόπτερα, πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων...
Είναι γεγονός ότι δεν είχαμε ποτέ αστική τάξη στην Ελλάδα (βλ. και το βιβλίο
μου: "Η Χαμένη Τάξη") κι έτσι πολύ λίγα γνωρίζουμε γι αυτή. Ωστόσο, όλα
αυτά τα χαρακτηριστικά που παρατίθενται δεν έχουν καμία σχέση με τους
αστούς, όπως έζησαν και δημιουργησαν στην Ευρώπη - και σε αστικές νησίδες στην
Ελλάδα (π. χ. Ερμουπολη). Διαβάστε πως τους περιγράφουν ο Μαρξ, ο Μπαλζάκ ή
ο Ντίκενς. Ήταν άνθρωποι λιτοδίαιτοι, σκληρά εργαζόμενοι (το πουριτανικό
ήθος της εργασίας που επεσήμανε ο Μαξ Βέμπερ), νοικοκύρηδες, με αυστηρά ήθη
και κλειστούς κώδικες ηθικής. Ο λόγος τους ήταν συμβόλαιο - και ο αστός που δεν
ανταποκρινόταν στις υποχρεώσεις του (είτε εμπορικές, είτε προσωπικές) γινόταν
απόβλητος της κοινωνίας.
Ούτε σκάφη, ούτε πισίνες, ούτε οργιώδη πάρτι και έκλυτα ήθη. Αυτά ανήκαν στις
μικρές μειονότητες των αριστοκρατών (παλιά) και των πλουτοκρατών (αργότερα). Οι
αστοί δεν ήταν μειονότητα, ήταν ο κανόνας - η μεσαία τάξη.
Μόνο στην Ελλάδα της απόλυτης σύγχυσης ιδεών και εννοιών θα μπορούσαν να
παντρεύονται τόσο ανόμοια πράγματα. Ακόμα και ο Μπουνουέλ άλλα εννοούσε με την
ταινία του - της οποίας παραποιούμε και το νόημα και τον
τίτλο.