Έτυχε, τις μέρες μετά τον φετινό καύσωνα, να είμαι στο Παρίσι. Οι Γάλλοι
μετρούσαν τα πτώματα των γερόντων τους. Τότε άκουσα από αρκετούς Έλληνες (και
μάλιστα γιατρούς, που συμμετείχαν σε επιστημονικό συνέδριο) την ίδια αντίδραση:
«Σε μας δεν θα συνέβαινε κάτι τέτοιο. ΕΜΕΙΣ στην Ελλάδα έχουμε οικογένεια,
δεσμούς, προσέχουμε τους γέρους μας».
Όταν διακριτικά τους θύμισα τον καύσωνα του 87 και τα 4000 θύματα, είδα πως
τον είχαν όλοι τους απωθήσει (φροϋδικά). Ψέλλισαν αμήχανα ...α, ναι, βέβαια.
Μετά όμως επανήλθαν στην εθνική τους αυταρέσκεια λέγοντας: «Ναι, αλλά ΤΩΡΑ
προσέχουμε τους γέροντες και τους βάζουμε κλιματισμό». (Sic).
Και οι Γάλλοι σίγουρα τώρα θα προσέχουν περισσότερο. Αλλά ο μόνος τρόπος να
πεισθούμε ότι δεν θα μας ξανασυμβεί (το απεύχομαι) είναι να μας τύχει ένας
ανάλογος καύσωνας, παρατεταμένος με υψηλές νυχτερινές θερμοκρασίες. Πράγμα που
συνέβη στην Γαλλία και δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα μετά το 87.
Αιώνια ελληνική ανάγκη να εξαίρουμε με κάθε τρόπο την ανωτερότητά μας (που
την βαφτίζουμε, επί το σεμνότερον, «ιδιαιτερότητα»). Γίνομαι πάντα δυσάρεστος
όταν ξεφουσκώνω τα μπαλόνια της εθνικής οίησης και θυμίζω την άλλη πλευρά. Έτσι
και τώρα, που ανέτρεψα την άποψη: «αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει σε μας», διότι
ήδη έγινε - και μάλιστα σε εποχή που ήμασταν λιγότερο ...εκσυγχρονισμένοι.
Είναι πιθανό να έχουμε (ακόμα) μεγαλύτερη οικογενειακή συνοχή από τους Γάλλους (είναι αντιστρόφως
ανάλογη με την ανάπτυξη). Αλλά για να το πει κανείς αυτό, θα χρειαζόταν
κοινωνιολογική έρευνα και στοιχεία - κι όχι απλά εντυπώσεις. Και πάντως σε
αριθμό νεκρών τους κατατροπώνουμε (σε αναλογία - η Γαλλία έχει εξήντα πέντε
εκατομμύρια κατοίκους).
Φοβάμαι πως ο κόσμος έχει γίνει μικρός και όμοιος. Είμαι παλιότερος (ανήκω
ήδη στην τρίτη ηλικία) και θυμάμαι την δεμένη ελληνική οικογένεια (ασφυκτική
βέβαια σε πολλά). Τότε ήταν αδιανόητο να «παρκάρεις» την γριά στο ευγηρίας και
τον ανοϊκό παππού στο άσυλο. Τότε θυσιάζονταν τα παιδιά και τα εγγόνια, οι κόρες
δεν παντρεύονταν για να γηροκομήσουν.
Δυστυχώς όλα αυτά ανήκουν πια στον χώρο της ηθογραφίας (άντε και της
επαρχίας)...