Άραγε γιατί οι έλληνες θεατές αγκάλιασαν τόσο θερμά ένα μέτριο μελόδραμα, έτσι που να μείνει στη μνήμη τους και τώρα, με τον τραγικό θάνατο του πρωταγωνιστή του, να πάρει μυθικές διαστάσεις; Το ερώτημα με είχε απασχολήσει ήδη με την πρώτη εμφάνιση της ταινίας. («Καθημερινή», 4.3.1990).
Η ταινία «Ο κύκλος των χαμένων ποιητών» (DeadPoetsSociety) δεν ήταν καν η καλύτερη του Ρόμπιν Ουίλλιαμς (το «Καλημέρα Βιετνάμ!» που προηγήθηκεήταν απείρως ανώτερη σαν περιεχόμενο, σκηνοθεσία και ηθοποιία) και σε άλλες χώρες πέρασε απαρατήρητη, ή εισέπραξε αρνητικά σχόλια. Υποτίθεται ότι υπερασπίζεται την αξία της ποίησης – αλλά η έννοια της ποίησης όπως εμφανίζεται στην ταινία, είναι αυτή που κατοικεί στα μυαλά των μικροαστών. Ο ποιητής είναι ουρανοβάμων, φαντασιόπληκτος, αποσυνάγωγος, ιδιότυπος, ολίγον παράφρων. Ο καθηγητής Κήτινγκ για να μυήσει τους μαθητές του στην ποιητική τέχνη, πηδάει πάνω στην έδρα, σκίζει βιβλία και γενικά κάνει πράγματα αντισυμβατικά από αυτά που σοκάρουν τους αστούς. Από όσους ποιητές γνωρίζω (και έχω συναντήσει πολλούς και μεγάλους) κανείς δεν έκανε τέτοια καραγκιοζλίκια.
Υπάρχει και ένα σενάριο γεμάτο υπερβολές («Ο καθηγητής ήταν ΠΟΛΥ τολμηρός και ΠΟΛΥ ανορθόδοξος (επιδεικτικά!), το σχολείο ήταν ΠΟΛΥ αυστηρό, ο νεαρός πρωταγωνιστής ΠΟΛΥ ευαίσθητος και ο πατέρας του ΠΟΛΥ σκληρός» έγραφα τότε) που αναγκαστικά οδήγησε την υπόθεση σε μελό τραγωδία.
Για τον μέσο Αμερικανό (αλλά και τον μέσο Έλληνα, προφανώς) αυτή η υπερβολή ήταν ίσως αναγκαία για να εκτιμήσουν το απόκοσμο και διαφορετικό της ποίησης. Ιδιαίτερα μάλιστα όσοι δεν την έχουν διαβάσει. Όμως κάποιος που ξέρει, γνωρίζει ότι η ποίηση κυοφορείται στην σιωπή και την ενδοσκόπηση – ακριβώς αντίθετα από ότι παρουσιάζεται εδώ.
Βοήθησε και η επιλογή ενός μεγαλόστομου ποιήματος, του θρήνου που έγραψε ο WaltWhitman για τον θάνατο του Αβραάμ Λίνκολν. Σαν άλλος Σικελιανός που αποχαιρέτισε βροντερά τον Παλαμά, έτσι κι ο Whitmanσάλπισε στεντόρειο αποχαιρετισμό στον «Καπετάνιο» του.
Αλλά η πραγματική ποίηση είναι αλλού και με είχε προβληματίσει τότε, που ενώ ζούσαν ακόμα ο Ελύτης και ο Ρίτσος, ο κόσμος γοητεύτηκε τόσο πολύ από αυτή την ψευτοποιητική φαντασίωση. Που την είδα να αναβιώνει 24 χρόνια μετά, χάρη σε ένα σκληρό θάνατο.
Θα θυμάμαι τον Robin Williams σε αρκετούς ρόλους – αλλά όχι στον καθηγητή Κήτινγκ.
