Πολλές φορές στα σχόλια τους οι αναγνώστες με χαρακτηρίζουν Γερμανόφιλο. (Και πρόσφατα πάλι). Είναι αλήθεια πως σπούδασα και έζησα πολλά χρόνια στην Γερμανία – αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Μεγάλωσα σε γαλλόφωνο περιβάλλον, φοίτησα σε αγγλόφωνο σχολείο κι έχω επισκεφθεί σχεδόν όλα τα  ευρωπαϊκά κράτη. Οπότε σωστότεροι θα ήταν οι αναγνώστες που θα με αποκαλούσαν ευρωπαϊστή, ευρώφιλο ή και …ευρολιγούρη.

Θα τους απογοητεύσω όλους.

Η απάντηση στο ερώτημα του τίτλου («ποιόν λαό αγαπώ;») είναι απλή και σύντομη: Κανένα! Διότι μου είναι αδύνατο να αγαπήσω ένα λαό. Έναν συγκεκριμένο άνθρωπο, μάλιστα. Όμως ο λαός είναι μία αφηρημένη έννοια που δεν μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα – εκτός από εθνικιστικά ή ρατσιστικά.  (Δύο όψεις του ιδίου νομίσματος). Κι επειδή δεν είμαι εθνικιστής ή ρατσιστής δεν τρέφω συναισθήματα απέναντι σε λαούς. Και προσπαθώ, όσο γίνεται, να αποφεύγω τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα. (Ξέρετε: «Οι Βέλγοι είναι έτσι», «οι Ιταλοί αλλιώς»).

Αντίθετα με τους περισσότερους Έλληνες που βλέπουν τους λαούς σαν γκόμενες («μας αγαπάνε – δεν μας αγαπάνε») δεν έχω τέτοιες ψευδαισθήσεις. Ξέρω συμπαθητικούς Γερμανούς – αλλά και αντιπαθέστατους. Πάντα μιλάω για άτομα. Μπορεί να μου αρέσει ο τρόπος ζωής ενός λαού (η Ελβετική τάξη – ή η βραζιλιάνικη αταξία) αλλά αυτό δεν οδηγεί σε συναισθηματική σχέση (σιγά μην αγαπήσω όλους τους Ελβετούς!).

Και τους Έλληνες; Μα και γι αυτούς ισχύει το ίδιο. Υπάρχουν Έλληνες που αγαπώ και άλλοι που αντιπαθώ. Δεν το κάνω επειδή είναι Έλληνες αλλά επειδή είναι αυτό που είναι. Φυσικά για τον τόπο που μεγάλωσα έχω συναισθήματα. Δεν είμαι εθνικιστής – αλλά είμαι πατριώτης. Που σημαίνει πως αγαπάω την πατρίδα μου και την γλώσσα μου σαν τα οικεία μου πράγματα – όπως το σπίτι που μεγάλωσα, ή την γειτονιά μου.

Τους Έλληνες τους πονάω – σαν συνοδοιπόρους, μοίρα και τύχη. Κι όταν τους κρίνω αυστηρά, δεν είναι επειδή τους μισώ, αλλά επειδή νοιάζομαι γι αυτούς. Πιο φιλέλληνας είναι αυτός που κρίνει και παιδεύει, από αυτόν που ζητωκραυγάζει. Και πολύ περισσότερο από αυτόν που θεωρεί τους Έλληνες ανώτερους, περιούσιο λαό και άλας της γης. Αυτός τους έχει βλάψει πιο πολύ από όλους τους εχθρούς τους.