Κάποτε το να ήσουν υπουργός, γενικός γραμματέας, καθηγητής Πανεπιστημίου ήταν κάτι το επίζηλο και εκλεκτό. Υπήρχε σεβασμός στα αξιώματα και στις διακρίσεις, γιατί πρώτοι τα σέβονταν αυτοί που τα κατείχαν.
Η παλαιά και τόσο συκοφαντημένη αστική τάξη είχε ήθος και ύφος. Είχε κώδικες συμπεριφοράς που εκτείνονταν και στο επίπεδο της ηθικής. Κάποιος που είχε αθετήσει τον λόγο του, ή είχε καταδικαστεί για ένα παράπτωμα, ήταν εξοβελιστέος από την κοινωνία.
Η ευγένεια - κι αυτή αστικό επίτευγμα - μπορεί να φαινόταν επίπλαστη και τυπική, αλλά διευκόλυνε την συμβίωση των ανθρώπων. Έδειχνε κυρίως σεβασμό στον άλλο.
Όλα αυτά τα καταλύσαμε, τα κοροϊδέψαμε, τα απαξιώσαμε. Ο ευγενής έγινε νούμερο επιθεώρησης. Ο περιπτεράς μου, όταν γύρισα μετά από χρόνια στην Γερμανία, με κοίταζε περίεργα επειδή του έλεγα "παρακαλώ" και "ευχαριστώ".
Ο μέγας φυσιοδίφης και εκλεκτός στυλίστας Buffon είχε γράψει: "Το ύφος είναι ο άνθρωπος¨. Το ύφος, η συμπεριφορά μας, προδίδει το τι άνθρωποι είμαστε.
Αν το σκεφθούμε καλά, μετά από τα οικονομικά ελλείμματα, αυτό που περισσότερο ενοχλεί είναι το έλλειμμα ύφους. Η φτήνια, η ευτέλεια της καθημερινής μας ζωής είναι κορυφαία.
Η πρόσφατη συνομιλία Μπαλτάκου - Κασιδιάρη δεν με εντυπωσίασε τόσο με το περιεχόμενό της, όσο με το ύφος της. Δεν ήταν διάλογος δύο εγγράμματων ανθρώπων - αλλά ένα φτηνό, αγοραίο κουτσομπολιό. Δύο γείτονες (πλάι-πλάι τα γραφεία τους) κουτσομπολεύανε το αφεντικό και τη γειτονιά. Αγοραίο και το λεξιλόγιο, με την εθνική ύβρη να κυριαρχεί και σε ανώτατο επίπεδο.
Τέτοιοι άνθρωποι μας κυβερνούν! Άτομα που δεν έχουν ούτε στοιχειώδη ευφυΐα ούτε στοιχειώδη παιδεία, κατέχουν ύψιστα κρατικά αξιώματα. Ευθυγραμμίζονται και κουμπαριάζουν με χρυσαυγίτες και στολίζουν τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Την ιδεολογία τους την ξέραμε. Μαζί με τα μπουμπούκια του ακροδεξιού «Δίκτυου 21» Χρύσανθο και Φαήλο – ένα πράγμα. Αλλά ακόμα και ο φασισμός θέλει ένα επίπεδο.
Μεγάλη του ύφους σχολή, η Βουλή: από τον πρόεδρο με τα λιμανίσια του, μέχρι τους περισσότερους βουλευτές. Τέτοιο χυδαίο και ποταπό κοινοβούλιο δεν θα μπορούσε να ονειρευθεί ούτε ο πιο φανατικός εχθρός της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Λεπτομέρειες – θα πει κάποιος. Εδώ δεν έχουμε να φάμε! Μήπως όμως, ένας από τους λόγους που δεν έχουμε, είναι το ότι δεν ξέραμε να ζήσουμε σωστά; Η διαφθορά ήταν θέμα ήθους και η βουλιμία της επιδεικτικής σπατάλης, πρόβλημα ύφους…
