Καταραμένη καθημερινότητα!

Είχα γράψει παλιότερα στο blog ότι ορισμένες πόλεις με ηρεμούν – είχα παρομοιάσει την Γενεύη με ένα μεγάλο Lexotanil. Το ίδιο μου συμβαίνει στην Σκανδιναβία, στην Γερμανία, στις ΗΠΑ, κυρίως στις μικρότερες πόλεις. Η ζωή είναι οργανωμένη, τα πάντα τρέχουν ρολόι, οι άνθρωποι χαμογελούν. Πριν 19 χρόνια είχα γράψει στο Βήμα ένα χρονογράφημα για μία άγνωστη μικρή πόλη που είχα επισκεφθεί:

Η πόλις Kulmbach

TI ΘEΛEI ένας άνθρωπος για να είναι ευτυχής; Πολλά και σπουδαία - όμως εγώ σκέπτομαι τώρα τα ελάχιστα. Που μπορούν να του χαλάσουν τη διάθεση τόσο πολύ, ώστε να μην χαίρεται τα σημαντικά. Πόσο θα απολαύσετε μία συναυλία αν χάσετε τη μισή, ψάχνοντας για πάρκινγκ; Πόσο χαίρεστε μία νέα γνωριμία - όταν μόλις περάσατε δύο ώρες όρθιος μπροστά στο γκισέ μιας τράπεζας;

'Εχω εφεύρει ένα μέτρο πολιτισμού που το ονομάζω: "Δείκτη Ταλαιπωρίας". Για μένα εκείνο το κράτος είναι πιο ψηλά, που λιγότερο ταλαιπωρεί τον πολίτη. Ναι - η ποιότητα ζωής είναι (και) μία θέση πάρκινγκ.

Η ΠΟΛΙΣ Kulmbach έχει πληθυσμό 28.400 κατοίκων. Βρίσκεται στην Φρανκονία (Franken - εξ ου και οι Φράγκοι) είκοσι δύο χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Bayreuth. Διοικητικά ανήκει στο ομόσπονδο κράτος (και όχι "κρατίδιον" - με έντεκα εκατομμύρια κατοίκους!) της Βαυαρίας.

Η πόλις Kulmbach δεν έχει τίποτα ιδιαίτερο να επιδείξει, πέρα από ένα παλιό κάστρο και δύο εργοστάσια μπύρας. Ωστόσο εμένα με άφησε κατάπληκτο. Σπεύδω αμέσως να πω ότι εξ ίσου με εντυπωσίασαν και όλες οι άλλες μικρές και μεσαίες πόλεις που είδα στη Γερμανία. Διάλεξα το Kulmbach επειδή είναι η πιο άσημη.

Μπαίνοντας στην πόλη με το αυτοκίνητο, από μία σωστή οδική πρόσβαση (με πλήρη σήμανση - αδύνατο να χαθείς) αμέσως ειδικές πινακίδες με πληροφόρησαν που υπήρχαν χώροι στάθμευσης και ποιοι είχαν θέσεις. Επτά κεντρικοί σταθμοί με πληρωμή αλλά και δωρεάν πάρκινγκ (περιορισμός ώρας με δίσκο) συν άφθονα παρκόμετρα. Το υπόγειο γκαράζ που διαλέξαμε είχε και σύστημα μέτρησης των καυσαερίων, που χτυπούσε συναγερμό όταν ανέβαινε επικίνδυνα η στάθμη τους.

Το εμπορικό κέντρο του Kulmbach είναι ένα δίκτυο από πλατείες και πεζόδρομους στρωμένους παλαιό καλντερίμι, με αναπαλαιωμένα παραδοσιακά σπίτια. Τα μαγαζιά υπερμοντέρνα και γεμάτα με όλα τα αγαθά του Θεού. Βρήκαμε πράγματα που δεν τα είχαμε δεί στο Μόναχο. Ωραίο σκηνικό, γελαστοί άνθρωποι και πλανόδιοι οργανοπαίκτες, έκαναν τα ψώνια να μοιάζουν γιορτή.

Ότι το Kulmbach έχει πάρκα (κι ας είναι μέσα σε δάσος) θέατρο, αξιοπρεπέστατο νοσοκομείο - περιττό να το πω. Όπως ότι δεν έχει θορύβους, σκουπίδια (ούτε ένα - για δείγμα!) παράνομο παρκάρισμα, αυθαίρετα κτίσματα και μπετονένια πανωσηκώματα. Τσιμέντο υπάρχει, αλλά δεν χτυπάει. Οι νέες οικοδομές έχουν προσαρμοστεί στο παραδοσιακό ύφος.


ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ που πήγαινα σε κάποιο Κulmbach, θυμόμουνα με πόνο,την ανάλογη Ελληνική πόλη. Πνιγμένη στο σκουπίδι, το θόρυβο και το καυσαέριο, με αυτοκίνητα στραβοβαλμένα να κλείνουν τους δρόμους, με κτίσματα απρόσωπα και απαίσια. Μη μου πείτε: εκεί έχουν λεφτά - ενώ εμείς... Λάθος! Το γούστο δεν έχει κόστος. Οι πιο πλούσιες περιοχές στην Ελλάδα είναι οι πιο άσκημες. Πως κατάντησε το Ηράκλειο της Κρήτης, που το θυμάμαι παλιά, ωραιότατο; Η φτώχεια το χάλασε;

'Έκανα τέσσερις χιλιάδες χιλιόμετρα μέσα στη Γερμανία, μπήκα και έζησα σε πολλά μέρη. Δεν με εντυπωσίασαν τόσο τα μεγάλα κέντρα, όσο οι μικρές πόλεις και τα χωριά. Η καλαισθησία τους (αχ εκείνα τα ανθισμένα μπαλκόνια - μονότονα ήτανε!) η καθαριότητα, η οργάνωση, η εξυπηρέτηση - και το χαμόγελο!

Αυτό θα πει δημοκρατία - η δυνατότητα και η ποιότητα παντού - όχι μόνο στη βιτρίνα. Κι αυτό θα πει πολιτισμός: ο "Δείκτης Ταλαιπωρίας" στο μηδέν - κινείσαι, σταθμεύεις, συναλλάσσεσαι, επικοινωνείς, απολαμβάνεις, με τη μικρότερη δυνατή όχληση.

Οι άνθρωποι, εκεί, ζούνε σε άλλον κόσμο. 'Έχουν ξεπεράσει το άγχος του τσιμέντου και του αυτοκινήτου. (Δεκαπλάσια οχήματα από μας - αλλά δεν τα βλέπεις! Ούτε δακτύλιος, ούτε νέφος!) 'Έχουν ελαχιστοποιήσει την γραφειοκρατία. Τα πάντα - από διαβατήριο μέχρι φόρους - δι αλληλογραφίας. (2006: σήμερα on line).

ΣΚΕΠΤΟΜΑΙ πως ο πλουσιότερος και πλέον προνομιούχος 'Ελληνας, έχει χειρότερη ποιότητα ζωής από τον μέσο κάτοικο του Kulmbach. Γιατί ο αέρας που αναπνέει, το περιβάλλον που αντικρίζει και οι δρόμοι όπου μποτιλιάρεται είναι κοινοί για όλους...



Αυτά έγραφα το 1987 – και δεν νομίζω να έχει αλλάξει τίποτα. Η Αθήνα, στην οποία ζω, βρίσκεται πάντα στην ίδια κατάσταση γενικής υστερίας. Όλοι καταπιεσμένοι, μουτρωμένοι, εκνευρισμένοι, επιθετικοί και αγχωμένοι, από το παράλογο καθημερινό μας στρες. Πας να εξυπηρετηθείς σε δημόσιες υπηρεσίες, νοσοκομεία, τράπεζες, ακόμα και ιδιωτικές εταιρίες και φεύγεις με τα νεύρα κουρέλια. Αν χρειαστείς ταξί θα πρέπει να διαπρέψεις στις υποκλίσεις – μέχρι να βρεθεί κάποιος να σου κάνει την τιμή... Να μη μιλήσω για την κυκλοφορία, τα μέσα μαζικής μεταφοράς και το πάρκινγκ...

Το τραγικό: εκτός Αθηνών τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα. Σε σημείο που αποφεύγω, όσο μπορώ, πολλές από τις πόλεις της περιφέρειας.

Αν με ρωτούσαν ποιο είναι το πρώτο πρόβλημα της Ελλάδας θα έλεγα: η ταλαιπωρία της καθημερινότητας. Πρώτο σύμπτωμα για την χρεοκοπία του ορθολογισμού σε αυτή τη χώρα...