Ο Τελευταίος Σταθμός

Οι φωτογραφίες είναι από το ωραιότερο μικρό κοιμητήρι της Ελλάδας -το νεκροταφείο του Αγίου Γεωργίου στην Ερμούπολη. Στον δέκατο ένατο αιώνα όταν η Ερμούπολη συγκέντρωνε το 80% του συνολικού πλούτου της χώρας, οι οικογένειες των μεγαλοαστών της συναγωνίζονταν ποια θα έφτιαχνε το πιο ωραίο μαυσωλείο. Φέρνανε καλλιτέχνες από όλη την Ευρώπη και φτιάξανε ένα μικρό μουσείο γλυπτικής.


Εκεί, σε μία γωνιά, θα είναι και ο τελευταίος μου σταθμός. Το μόνο που μου έχει απομείνει από την σημαντική περιουσία των προγόνων, είναι ένας τάφος. Κάτω από τα αυστηρά βλέμματα του ενός προ-προ-πάππου (στην κορυφή της κάτω φωτογραφίας) και του άλλου προπάππου (φαίνεται στο βαθος αριστερά), θα κοιμηθώ τον αιώνιο.

Πως νιώθω όταν σκέπτομαι το γήρας και τον θάνατο; Το έγραψα πριν από καιρό:

Πέρασα στην Τρίτη Ηλικία πριν πέντε χρόνια, χωρίς να το καταλάβω. Ούτε και τώρα το έχω συνειδητοποιήσει. Μερικές σωματικές δυσκολίες που θεωρούνται συμπτώματα γήρατος, τις έχω από καιρό και δεν αποτελούν κάτι νέο που να με προβληματίσει. Ο καθρέφτης μου στην αρχή με ξένιζε – αλλά τώρα τον συνήθισα και ούτε πια τον κοιτάω.

Βλέπω στην εφημερίδα ένα ειδικό ένθετο: «Η Ζωή Αρχίζει στα 65» και σκέπτομαι αυτόματα «είναι για τους γέρους, δεν με αφορά». Και πραγματικά δεν με αφορά – όλα όσα γράφει εκεί με ύφος παρηγοριάς για δραστηριότητες και εκδηλώσεις ηλικιωμένων, μου φαίνονται τελείως ξένα.

Κι όμως με απασχολούν τα γερατειά. Στους «Δρόμους» έχω αφιερώσει κεφάλαια για το θέμα. Στα τελευταία μου ποιήματα (γραμμένα όλα μετά τα 65) που εκδόθηκαν πρόσφατα, αποκαλώ τον εαυτό μου γέροντα. Γιατί όμως, αφού δεν το νιώθω;

Ψάχνοντας και αναλύοντας βρήκα ότι αναφέρομαι συχνά στα γηρατειά όχι επειδή με αφορούν, αλλά επειδή με τρομάζουν. Τα νιώθω να με απειλούν με ένα πλαίσιο αναφοράς που μου είναι ξένο και απεχθές – στο οποίο όμως θα έπρεπε να ανήκω. Τα αποδέχομαι (υπερβάλλοντας μάλιστα) σχεδόν τα προκαλώ, για να τα ξορκίσω. Έχοντας την αίσθηση πως κοροϊδεύω. «Να τώρα υποδύομαι τον γέρο για να κατευνάσω τους θεούς, αλλά όταν αποφασίσω βγαίνω από τον ρόλο και γίνομαι αυτό που είμαι: αιώνια νέος».

Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου διαφορετικά από αυτό που έγραψα τώρα: αιώνια νέος. Νέος. Μπορεί κουρασμένος, απογοητευμένος, πεσμένος, καταθλιπτικός, παραιτημένος – αλλά νέος. Νέος 25 ή 95 ετών – αλλά νέος.

Και νέος, νεότατος θα πεθάνω, όποτε συμβεί αυτό, και θα είμαι κατάπληκτος που μου έτυχε το μηδέν στα νιάτα μου.