Ντροπή για το Τρίτο!

Μια μοναδική εστία ποιότητας στην Ελλάδα είναι το Τρίτο Πρόγραμμα. Υπήρξα κάποτε συνεργάτης του και πάντα ακροατής του. Το ακούω από την πρώτη μέρα της δημιουργίας του. Μετά την αποχώρηση του Μάνου Χατζιδάκι του πήραν τις πολλές συχνότητες και τους πομπούς και τους έδωσαν στο Δεύτερο. Το έχασα. Στα μέσα της δεκαετίας του 90 του ξανάδωσαν μία καλή συχνότητα – την 107,7 (σήμερα 90,9). Τότε είχα γράψει στην Καθημερινή το ακόλουθο άρθρο:

Ευχαριστώ 107,7!

Εδώ και πέντε μήνες η ζωή μου έχει αλλάξει προς το καλύτερο.

Ευχαριστώ πολύ, 107,7!

Το πρωί που ξυπνάω, το βράδυ πριν κοιμηθώ, μέσα σε εκνευριστικά μποτιλιαρίσματα, σε ανιαρές διαδρομές - ακόμα και στην τυποποιημένη τελετουργία του καθημερινού μπάνιου... ευχαριστώ 107,7!

Αν κυκλοφορώ πιο άνετα, αν η πίεσή μου είναι πιο χαμηλή, οι μυς μου χαλαρότεροι και τα νεύρα μου λιγότερο τεντωμένα, το οφείλω σε σένα. Αν επιζώ πιο εύκολα μέσα στην ρύπανση (περιβαλλοντική και ηθική), αν αντέχω την γραφειοκρατία, αν χαμογελάω καμιά φορά μέσα σε ένα έθνος μουρτζούφληδων, το οφείλω σε σένα...

Ευχαριστώ, λοιπόν, Τρίτο Πρόγραμμα!

Όχι, δεν είσαι πια το Τρίτο του Μάνου Χατζηδάκι (οι Χρυσοί Αιώνες δεν επαναλαμβάνονται). Αλλά είσαι μία όαση μέσα στην ατέλειωτη ευτέλεια και χυδαιότητα της «ελεύθερης» ραδιοφωνίας. (Πόσες φορές έχω βλαστημήσει την στιγμή που την εγκαινιάζαμε, με τον 9,84!) Και, επιτέλους, ακούγεσαι! Χάρη στην νέα συχνότητα 107,7.

Μικρά πράγματα μπορεί να έχουν μεγάλες συνέπειες. Μία ωραία μουσική υπόκρουση στη ζωή μου - είναι σαν να ζω μία άλλη ζωή. Η βουβή ταινία ξαφνικά ντύθηκε με ήχους. Η, μάλλον, μία ταινία όλο κρότους και θορύβους γέμισε μελωδία και αρμονία.

Αυτή τη στιγμή που γράφω, ακούω ταυτόχρονα το τελευταίο μέρος του κουαρτέτου σε λα ελάσσονα του Μendelssohn. (Στους άλλους σταθμούς φλυαρούν ακατάπαυστα πολιτικοί, djsκαι δημοσιογράφοι).

Το Τρίτο δεν έχει μόνο κλασική μουσική. (Παλιά την έλεγαν ...σοβαρή!) Εκπέμπει κάθε είδους ΚΑΛΗ μουσική. Τα μεσημέρια απολαμβάνω ars in brevi - μουσικές μινιατούρες. Τα απογεύματά μου είναι λυρικά: ακούω την «Λύρα Μεσημεριού». Μία τρυφερή διαδοχή από μελωδικά κομμάτια που με ένα ευαίσθητο τρόπο πραγματοποιούν στο σύνολό τους το «ουράνιο μήκος», το οποίο είχε αποδώσει ο Schumann στον Schubert.

Α, ναι, ο Ορφέας υπάρχει ακόμα και μαγεύει έμψυχα και άψυχα. Η μουσική είναι το καλύτερο αντίδοτο για τα περισσότερα δεινά της ύπαρξης. Και δεν αρκεί το Μέγαρο. Διότι το Μέγαρο λειτουργεί μόνον ορισμένες ώρες και ημέρες - και διότι συχνά εκεί η απόλαυση νοθεύεται από την ενοχλητική παρουσία ενός άμουσου και βάρβαρου κοινού κοσμικών και επιδειξιμανών.

Η μουσική λειτουργεί αλλιώς ως συνεχής παρουσία - ως πλαίσιο μέσα στο οποίο ξετυλίγεται η ζωή. Υπάρχουν ώρες νεκρές - π.χ. η οδήγηση μέσα στην πόλη - που μεταμορφώνονται με την παρουσία της. Οι κασέτες και τα CD βοηθάνε - αλλά η επανάληψη ενός κομματιού, στην ίδια τυποποιημένη εκτέλεση, σύντομα σκοτώνει την ηδονή. Είχα φθάσει να κουβαλάω ολόκληρη δισκοθήκη στο αυτοκίνητο, και πάλι βαριόμουν την κονσέρβα. Τώρα ο δείκτης του ραδιοφώνου είναι μόνιμα γυρισμένος στο 107,7. Εκεί υπάρχει μία ανεξάντλητη πηγή μουσικών απολαύσεων - και εκπλήξεων.

Αυτό το στοιχείο της έκπληξης είναι από τα πιο σημαντικά. Όταν βάζεις ένα δίσκο ξέρεις τι θα ακούσεις. Εδώ είναι σχεδόν πάντα κάτι απροσδόκητο και ερεθιστικό. Ακόμα κι όταν δεν χαϊδεύει τ’ αυτιά. Κι εκτός από τη μουσική υπάρχει και λόγος - ουσιαστικός κι όχι ελευθεροραδιοφονικός.

Ζήτω ο μαγικός αριθμός 107,7!

Αυτά έγραφα πριν 10 χρόνια. ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ;

Σήμερα το Τρίτο πεθαίνει. Από τις εκατοντάδες άχρηστα τρωκτικά που φιλοξενεί το μέγαρο της ΕΡΤ, βρήκαν τους λίγους παραγωγούς του Τρίτου για να μην τους ανανεώσουν την σύμβαση! Τα πρωινά μεταδίδει μόνο επαναλήψεις.

Όπως μου γράφει γνώστης των πραγμάτων: «Η δεδομένη αδιαφορία της διοίκησης της ΕΡΤ προς το Τρίτο, (αφού η πολιτιστική της πολιτική εξαντλείται στο τετράπτυχο Eurovision, Διαγωνισμός Τραγουδιού Θεσσαλονίκης, εκπομπές τύπου Αννας Δρούζα, δικαιώματα αγώνων Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού στη διπλή τιμή) έχει πολλά πρόσωπα: το Τρίτο δεν έχει site -που έχει π .χ. το Δεύτερο-, ενώ άνθρωποι του Τρίτου έχουν αναλάβει να το στήσουν δωρεάν, δεν έχει επικοινωνία με τους ακροατές μέσω SMS ή τηλεφωνήτριας που έχουν όλα τα ζωντανά προγράμματα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, δεν έχει ποτέ εξώφυλλο στη Ραδιοτηλεόραση όπου έχει εμφανισθεί και η τελευταία στάρλετ νέου σήριαλ του Alpha, δεν έχει computer στο στούντιο ροής ώστε να παίζει με ασφάλεια και με ψηφιακή μεταφορά τα μουσικά έργα, αλλά και να το χρησιμοποιεί στις ζωντανές εκπομπές ως πηγή πληροφορίας και επιβεβαίωσης μέσω διαδικτύου, η δισκοθήκη της ΕΡΤ έχει 4 χρόνια να αγοράσει CD κλασικής μουσικής, δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε με εγγύηση αποτελέσματος τον τεράστιο πραγματικά θησαυρό από βινύλια που έχει η ΕΡΤ γιατί τα -γυμνά- πλατώ στο στούντιο ροής είναι πλέον κομοδίνα για τον καφέ και το σάντουιτς του ηχολήπτη ενώ οι βελόνες πόρρω απέχουν των στοιχειωδών προδιαγραφών και... και... και... μπορώ να συνεχίσω μέχρι λιποθυμίας!».

Θυμάμαι πριν 10 χρόνια που έκανα εκπομπή στο Τρίτο έπρεπε να φέρνω το δικό μου φορητό CD Player (και δικούς μου δίσκους). Ήδη τότε ήταν απαράδεκτη η κατάσταση!

Να κάνω μία πρόταση στην Διεύθυνση της ΕΡΤ:

ΚΑΤΑΡΓΗΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΑΛΛΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΡΑΤΗΣΤΕ ΜΟΝΟ ΤΟ ΤΡΙΤΟ!

Υπερβολή; Καθόλου. Κοινή λογική. Το μείγμα μουσικής και μπλα-μπλα που προσφέρουν τα άλλα ραδιοφωνικά προγράμματα της ΕΡΤ το προσφέρουν και άλλες δεκάδες σταθμοί.

Αυτό που προσφέρει το Τρίτο είναι ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΚΑΙ ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΟ!

Σώστε το!