Όψεις της Δανίας

Δεν μπορώ να πω ότι στην αρχή με ενθουσίασε η Κοπενχάγη. Φυσικά δεν έχει τον αέρα της μεγαλούπολης – αλλά ούτε την προσωπικότητα και το ύφος που έχουν άλλες πόλεις στο μέγεθός της.

Τρεις μέρες δεν είναι αρκετές για να κρίνεις μία πόλη – ωστόσο την γύρισα αρκετά και με αυτοκίνητο και με τα πόδια. Δεν ξέφυγα ούτε στιγμή από την αίσθηση της επαρχίας.

Πολιτισμικά η Δανία μου δίνει την εντύπωση πως είναι «η χώρα του ενός». Έχει ένα μεγάλο συγγραφέα (τον Andersen) ένα φιλόσοφο (Kierkegaard) ένα μουσικό (Carl Nielsen), έναν επιστήμονα (Niels Bohr), κι έναν (αμφισβητούμενο) γλύπτη (Thorvaldsen). Σίγουρα θα υπάρχουν άλλοι (ο τουρίστας είναι ένα επιπόλαιο ον). Όχι όμως μεγάλοι – αλλά συμπαθείς όπως η Karen Blixen Tycho Brache.

Αλλά θυμάμαι την ακόμα μικρότερη Ιρλανδία που με υποδέχτηκε με μπαλάντες στα pubs, με Oscar Wilde, W.B.Yeats, Bernard Shaw, James Joyce, Samuel Becket, Seamus Heaney, J. M Synge, και τόσους άλλους – άλλη ατμόσφαιρα ποίησης και τρέλας. Εδώ η ζωή είναι πιο οργανωμένη και πεζή, αν και κινείται γενικά με ποδήλατο.

Μόνο τα μεγάλα καταστήματα design αποπνέουν έναν αέρα κοσμοπολιτισμού(άλλωστε από εδώ ξεκίνησε το νέο στυλ).

Και βέβαια υπάρχει το Tivoli που με έκανε να ζηλέψω τα παιδιά.


Για έναν μεγάλο, αυτό το τεράστιο fun park είναι μία σκηνοθεσία – άλλοτε επιτυχημένη και άλλοτε κακόγουστη. Αλλά για ένα παιδί είναι η χώρα των παραμυθιών πριν την οικειοποιηθεί και τυποποιήσει ο Disney. Μία χώρα πολύ πιο πλούσια, πιο ελεύθερη και πιο δυναμική.


Σκεφθείτε ένα πάρκο, μεγάλο και δασωμένο σαν τον εθνικό κήπο της Αθήνας αλλά γεμάτο εκπλήξεις και τρελά πράγματα. Ήταν μία λαμπρή ηλιόλουστη μέρα και περιπλανήθηκα ώρες μέσα στα χίλια δέντρα και τις μυριάδες λουλούδια, ανάμεσα στις λίμνες και τα ποτάμια, τα κουρσάρικα καράβια και τα ινδικά ανάκτορα, τα κινέζικα περίπτερα και τα αραβικά παλάτια. Υπάρχουν και θέατρα κλειστά και υπαίθρια, αίθουσες συναυλιών και χορού και πολλά εστιατόρια, καφέ και παγωτατζίδικα.

Δεν τόλμησα να ανέβω στα διαβολικά μηχανήματα του λούνα παρκ που σε εκτοξεύουν στα ύψη, σε φυγοκεντρίζουν, σε αναποδογυρίζουν, σε γκρεμίζουν και σε ανακατεύουν. Δεν είναι θέμα φόβου, αλλά αν οργανικά τα αντέχει ο λαβύρινθος του αυτιού και το στομάχι. Όμως χάζευα ακούγοντας τα στριγκλίσματα των παιδιών κάθε φορά που γύριζε ο κόσμος ανάποδα.



Και ευχήθηκα να ήμουν κι εγώ παιδί και να πίστευα σε όλα τα παραμύθια. Ο Hans Christian Andersen, που κοιτάει το Tivoli από τον ανδριάντα του, ζούσε όταν το 1843 άνοιξε αυτό το πάρκο. Ίσως να ενσαρκώθηκε σε αυτό ένα μέρος της φαντασίας του.

Όμως, η εικόνα μου για την Δανία άλλαξε την τέταρτη μέρα. Πρώτα γιατί επισκέφθηκα την νέα όπερα – την νεότερη, τελειότερη και ίσως ομορφότερη του κόσμου. Λεω ίσως, διότι η άλλη ωραιότερη όπερα (του Sydney) είναι και αυτή έργο Δανού αρχιτέκτονα, του Joern Utzon.



Η καινούργια, έργο του Henning Larsen, είναι σαφώς πιο ωραία εσωτερικά και υπερέχει από όλες τις αίθουσες που έχω επισκεφθεί σε ακουστική, μηχανισμούς και διάταξη κοινού. Παρακολούθησα μία άψογη παράσταση της Tosca όπου ο “verismo” του Puccini βρήκε την καλύτερη έκφρασή του στην σκηνοθεσία του Peter Langdal.

Με πίκρα σκεπτόμουνα στο διάλειμμα ότι η όπερα αυτή, που εγκαινιάστηκε πέρυσι, (δύο αίθουσες 1800 και 400 θέσεων) μπρος την οποία το Μέγαρο Μουσικής μοιάζει με σταθμό σιδηροδρόμου, ήταν δωρεά προς τους Δανούς από το ζεύγος Moeller. Οι Δανοί έχουν μέγιστους ευεργέτες (οι διάφοροι Carslberg έχουν γεμίσει την χώρα με εκπληκτικά μουσεία). Ενώ εμείς ούτε ανάλογα μουσεία έχουμε, ούτε Όπερα (κι ας έχει προσφερθεί από καιρό το Ίδρυμα Νιάρχου να καλύψει τα έξοδα, χωρίς να πάρει απάντηση από το κράτος).

Η δεύτερη θετική εμπειρία ήρθε φεύγοντας από την Όπερα. Σκόνταψα και έπεσα από το προτελευταία σκαλί. Έντονος πόνος στο δεξί πόδι, κακή νύχτα και το πρωί στο νοσοκομείο για εξετάσεις.

Θεέ μου τι νοσοκομείο ήταν αυτό! (Τίποτα το high class – το δημόσιο της περιοχής μας). Όχι μόνο καθαρό, μοντέρνο, γρήγορο, αποτελεσματικό, τεράστιο και εντυπωσιακά εξοπλισμένο. Ήταν ΧΑΡΟΥΜΕΝΟ! Οι θάλαμοι, οι διάδρομοι, τα εξεταστήρια ήταν διακοσμημένα σαν παιδική χαρά. Χρώματα, εικόνες, φως – και χαμογελαστοί άνθρωποι. Όλοι! Αχ, Αφροδίτη πώς σε θυμήθηκα.

Ευτυχώς ήταν θλάση και όχι κάταγμα (πονάει περισσότερο αλλά έχει μικρότερες επιπτώσεις).

Και, φυσικά, δεν πληρώσαμε τίποτα. Εξετάσεις, ακτινογραφίες, επίδεσμοι: “You are our guests!” Είναι να μην τους αγαπήσεις;

Ακίνητος τώρα στο ξενοδοχείο, τις δύο τελευταίες ημέρες, θα χάσω αυτό που είχα αφήσει για φινάλε: το κάστρο του Σκοτεινού Πρίγκιπα, του Άμλετ. Αλλά είχα τόσες άλλες εμπειρίες...