Ηγετικό αδιέξοδο

Πολλά επώνυμα και διάσημα πρόσωπα με έχουν απογοητεύσει στη ζωή μου. Όχι πως είχα ποτέ αφεθεί σε άκριτους θαυμασμούς και λατρείες. Οπαδός δεν κατάφερα να γίνω ποτέ μου.

Αλλά να – η ζωή παίζει σκληρές φάρσες
Π. χ. όταν περιμέναμε τον Jean Louis Trintignant (από το “Z”) και μας προέκυψε ο Κύριος Χρήστος Σαρτζετάκης...


Η τελευταία μου μεγάλη απογοήτευση ήταν ο Γιώργος Παπανδρέου.

Μου ήταν πάντα συμπαθής – όπως άλλωστε και στους περισσότερους. Όταν έγινε αρχηγός σκέφθηκα ότι θα μπορούσε να φέρει κάτι καινούργιο. (Ο Καραμανλής είχε τελειώσει οριστικά για μένα από τη στιγμή που υπέγραψε για τις ταυτότητες). Όταν μάλιστα ο Γ. Π. έκανε την περίφημη διεύρυνση, φέρνοντας στο ΠΑΣΟΚ μερικά από τα πιο παραγωγικά και λαμπερά μυαλά της ελληνικής πολιτικής, ενθουσιάστηκα. Εγώ, που ποτέ δεν είχα στηρίξει ή ψηφίσει ΠΑΣΟΚ (ίσα-ίσα είχα γράψει και το πρώτο βιβλίο κριτικής), βγήκα στην «Ελευθεροτυπία» και έγραψα δύο κείμενα εγκωμιαστικά – πράγμα που δεν είχα κάνει ποτέ πριν για πολιτικό αρχηγό. (Υπάρχουν στα «Επίκαιρα»).

Και τι έγινε; Ώδινεν όρος και έτεκεν μυν. Ο Μάνος, ο Ανδριανόπουλος, ο Ανδρουλάκης, παροπλίστηκαν αμέσως μετά τις εκλογές. Όχι μόνο δεν χρησίμευσαν (όπως νόμιζα) ως κινητήριες δυνάμεις της ανανέωσης – αλλά κλείστηκαν στο ντουλάπι σαν αμαρτήματα που έπρεπε να ξεχαστούν. Ξαναείδαμε τα ίδια πρόσωπα και ακούσαμε τον ίδιο ξύλινο λόγο της παλαιοπασοκικής λαϊκίστικης ρητορείας. Μερικές ανανεωτικές αναλαμπές (όπως η υποψηφιότητα της Καρα-Χασάν) δεν άλλαξαν τίποτα στην ουσία.

Ο Γιώργος Παπανδρέου ολισθαίνει προς την ανυπαρξία. Δεν μιλάω μόνο για τις δημοσκοπήσεις, όπου και το κόμμα του, αλλά κυρίως ο ίδιος, πέφτουν συνεχώς. Μιλάω για την παρουσία του (μάλλον θα έπρεπε να πω απουσία του). Όταν εμφανίζεται έχω μόνιμα την αίσθηση ότι συνεχώς έχει αλλού το νου του, ότι κάτι άλλο σκέπτεται. Σαν να είναι αφηρημένος και λίγο χαμένος. Ακόμα και οι οπαδοί του τον αντιμετωπίζουν ως εξωγήινο.

Οι επιλογές των συνεργατών του είναι από μέτριες ως αποτυχημένες. Πρόγραμμα συγκροτημένο δεν φαίνεται να υφίσταται, ούτε πολιτική γραμμή. Στα καυτά θέματα (παιδεία, οικονομία, εξωτερική πολιτική) υπάρχει απλώς ασάφεια. Τα πράγματα που λέει είναι συνήθως κοινοτοπίες. Αλλά και όταν πει κάτι ουσιαστικό, το χαντακώνει με την εκφορά του. (Η διαφορά από τον πατέρα του: Ο Α. Π. έλεγε ασήμαντα πράγματα με τέτοιο τρόπο που να φαίνονται σημαντικά. Ο γιος κάνει ακριβώς το αντίθετο).

Φοβάμαι πως αν δεν είχε το όνομα, ένας τέτοιος άνθρωπος δεν θα έβγαινε ούτε βουλευτής.

Σε ηγετικό επίπεδο βλέπω απόλυτο γενικό αδιέξοδο. Ακόμα και ένα κάποτε συμπαθές μικρό κόμμα, ο Συνασπισμός, αντί για έναν ανοιχτόμυαλο, πραγματικά ανανεωτικό αριστερό, όπως τον Παπαγιαννάκη, εξέλεξε έναν ανανεωτικά μακιγιαρισμένο κομμουνιστή.

Με αποτέλεσμα να χάσει πλέον και την μοναδικότητά του – ως το ουσιαστικά προοδευτικό κομμάτι της αριστεράς – και να έχει διαρροές κι από τις δύο πλευρές.

Ομολογώ ότι ποτέ το ελληνικό πολιτικό τοπίο δεν μου φαινόταν τόσο σκοτεινό. Η χώρα έχει ανάγκη από ριζικές αλλαγές, από ανατρεπτικές μεταρρυθμίσεις σε όλους τους τομείς – και δεν διαφαίνεται πουθενά ούτε η αχνή ελπίδα μιας δυνατότητας.

Η χώρα χρειάζεται αυτό που θα ονόμαζα «πολιτικούς καμικάζι» - δηλαδή πολιτικούς που θα αποφάσιζαν να αυτοκτονήσουν πολιτικά: Να προχωρήσουν σε αλλαγές, αγνοώντας το πολιτικό κόστος (αυτόν τον καρκίνο που μας κατατρώγει) και μετά να πάνε σπίτια τους.

Αλλά αντί για Κιγκινάτους έχουμε κουραμπιέδες.