Η Αννίτσα (και οι ελπίδες τής ντροπής)

Γράφει η Παράγραφος

Τα μικρούλια τού προσφυγικού συνοικισμού χαιρόμασταν να παίζουμε, απέναντι στο τεράστιο γιαπί, αργά το απόγευμα κυνηγητό και το σούρουπο κρυφτό. Ένα βραδάκι έτρεξα να χωθώ πίσω από μια σκάλα κι άνοιξε η γης και με κατάπιε. Με... συνέφεραν μια αφόρητη δυσωδία (που την ένιωθα στο λάρυγγα), το ασυνήθιστο κρύο για μήνα Αύγουστο, κι ένας διαβολεμένος πόνος στη μύτη (λες και την είχαν ξεριζώσει) απ΄ όπου το φρεσκοξεραμένο αίμα, ακουμπώντας στο πιγούνι, κρεμόταν σαν βαρύ τσαμπί. Πηχτό σκοτάδι γύρω, αλλά ψηλά ένα «παραθυράκι» έφεγγε ελπίδα...

Ζητούσα «βοήθεια!» μα ο υπόνομος έπνιγε τις κραυγές μου. Η ώρα περνούσε, ο λαιμός ξεψυχούσε και το σκοτάδι πύκνωνε πιο πολύ κι απ΄ την τρομάρα μου... Έπαιρνα όμως κουράγιο από κάτι επαναλαμβανόμενες φωνές που αν και δειλές στην αρχή, σταδιακά πλήθαιναν και εντείνονταν: μικροί και μεγάλοι, όλη η γειτονιά με αναζητούσε. Σαν ορεξάτος ντελάλης διαλαλούσε το όνομά μου! Κάποτε, ένιωσα μια φωνίτσα να ζυγώνει, γνωστή φωνίτσα, σάμπως λαχανιασμένη και νευρική, σταθερή κι επίμονη. Πλησίαζε, πλησίαζε... ήταν η Αννίτσα... Φέρανε σκάλες και φακούς. «Σκέτη κόλαση εκεί μέσα, έχει ψοφίμια και βρομόνερα», ψέλλισε κάποιος.

Να γιατί, παρ΄ όλη την έμφυτη συστολή μου, επί χρόνια πολεμούσα στο πλευρό τής Αννίτσας μου: να μην τη στεναχωρέσει ο ένας, να μην την πληγώσουνε τ΄ αγόρια, να μην πούνε κάτι άκομψο, οι δάσκαλοι οι απρόσεκτοι ή μερικοί αγενείς καθηγητάδες, για τον μπαμπά της που όλο ερχότανε και ποτέ του δεν έφτανε...

«Θα ΄ρθει, γλυκούλα μου ο μπαμπάς σου, να δεις που θά ΄ρθει», την παρηγορούσα και πίστευα στ΄ αλήθεια ότι αργά ή γρήγορα θα ΄ρχότανε. Μας το διαβεβαίωναν δημοσιογράφοι και πολιτικοί...

«Ξέχασες τι είπανε στη μάμμα οι τελευταίοι αιχμάλωτοι που ήρθαν απ΄ τα Άδανα; Ότι μια μέρα...». Τη διέκοπτα και με ύφος αυστηρό την αποστόμωνα: «Εγώ ξέρω ότι ο Πρόεδρος και όλοι οι βουλευτές μας, όπου βρεθούν κι όπου σταθούν λένε ότι αγνοούμενος κι αιχμάλωτος δεν σημαίνει νεκρός».

Ένα βραδάκι, μετά τις εξετάσεις τής Τρίτης Γυμνασίου, ήλθε σπίτι και πετώντας από χαρά είπε μ΄ κείνη την γνώριμη και τρυφερή φωνίτσα: «έλα μαζί μου, πάμε τώρα θα δούμε τον μπαμπά μου! Είναι στο ΡΙΚ!».

«Μα τι πατέρας είναι αυτός», αναρωτήθηκα, «που έρχεται ύστερα από δεκάχρονη αιχμαλωσία κι αντίς να πάει σπίτι του, πάει στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου; Ακούς εκεί, στο ΡΙΚ!». Παρασυρμένη όμως από τον πανικόβλητο ενθουσιασμό της δε ρώτησα περισσότερα, αν και κάτι άρχισα να ψυλλιάζομαι, αργότερα, όταν είδα, έξω στο δρόμο, την θλιμμένη κυρά-Δέσποινα να λέει ήρεμα στην Αννίτσα: «κόρη μου, πήγαινε να κλείσεις το φως τής κουζίνας να μην καίει άδικα, θ΄ αργήσει ακόμα λίγο το ταξί»...

Μας πήγαν «ανεπίσημα» σε μια αίθουσα «μυστική», είπαν. Εκεί είχε κι άλλο κόσμο ανυπόμονο και αμίλητο που περίμενε. Ανάμεσά τους και πολλές γυναίκες μαυροφορεμένες που έσφιγγαν στον κόρφο τους μεγάλες και ξεθωριασμένες φωτογραφίες. Έκλεισαν τα φώτα. Όλοι περιμένανε με κομμένη ανάσα και το μόνο που άκουγε ο καθένας μας ήταν το χτυποκάρδι του. Βλέπουμε κάμποσες σειρές μπαμπάδες σε ένα προαύλιο φυλακής, με τα χέρια πίσω. Άλλοι με σκισμένα ρούχα κι άλλοι μισόγυμνοι κοιτούσανε μάλλον αισιόδοξα προς την κάμερα...

Η προβολή γινόταν σε αργή κίνηση για νά ΄χουν χρόνο οι συγγενείς να ξεχωρίσουν τούς αγαπημένους τους. Κάθε λίγο και λιγάκι, συγκρατημένοι κι αξιοπρεπείς λυγμοί τζάκιζαν μαζί με τη σιωπή και τις καρδιές μας.

Τι τραγική, σπαραχτική ειρωνεία! Εκεί, στο σύντομο φωτεινό ντοκουμέντο τού BBC, οι αγνοούμενοι μπαμπάδες ψευτοχαμογελούσαν κάπως, ενώ εμείς εδώ, όλοι κλαίγαμε στο σκοτάδι και δαγκώναμε τα χείλη μας για να μην ακουστούμε, αλλά και για να μην παραδεχτούμε το κακό...

Μονάχα η Αννίτσα ακουγότανε να ρωτά με κείνη την γνώριμη, επίμονη και σταθερή φωνίτσα: «Ποιος είναι, μάμμα; Ποιος είναι ο παπάκης μου»;


Με αγάπη

Παράγραφος


Στην Αννίτσα μου
Στις Αννίτσες όλου τού κόσμου
Στις δυο χιλιάδες και πλέον αγνοούμενες ψυχές Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων