Ένα παραμύθι...

Αυτή την ιστορία την έχω διαβάσει και ακούσει πολλές φορές, από διάφορους με διάφορα ονόματα. Το επιμύθιο είναι πάντα το ίδιο.

Την ξαναλέω τώρα εγώ, με δικά μου λόγια:

Ο Γιουσούφ ελ Μπιρ ήταν άνθρωπος σοφός. Χρόνια μελετώντας και μοχθώντας είχε μάθει θαυμαστά πράγματα. Να ερμηνεύει τον ψίθυρο του ανέμου, τον παφλασμό των κυμάτων, τις ανάσες των φυτών και την γλώσσα των πουλιών.

Χαράματα βγήκε ένα πρωί να χαρεί την δροσιά του κήπου του. Σούσουρο μεγάλο κάναν τα πουλιά, σαν αλαφιασμένα. Κάποτε ξεχώρισε δύο φωνές:

• Τον είδες στ’ αλήθεια;


• Ναι – με την μαύρη κελεμπία και το δρεπάνι. Τρύπες σκοτεινές τα μάτια του!


• Ήταν ο Χάροντας;


• Ο ίδιος, ο ίδιος. Δεν τον βλέπω καλά τον αφέντη μας.

Ο Γιουσούφ φώναξε γρήγορα τον πιστό του υπηρέτη και του είπε: «σέλωσε αμέσως το πιο γρήγορο αραβικό μου φαρί. Φεύγω τώρα μακριά, στα όρια του κόσμου, στην Σαμαρκάνδη!»

Έτσι κι έγινε. Έφυγε καλπάζοντας μέσα σε σύννεφο σκόνης. Πιο γρήγορος κι από τον άνεμο.

Λίγο αργότερα, ο Χάροντας με την μαύρη κελεμπία χτυπάει την πόρτα του σπιτιού. Ανοίγει ο υπηρέτης, τρομάζει. «Ακόμα εδώ είναι ο αφέντης;» ρωτάει ο Χάρος.

«Όχι έφυγε, τρέχει καλπάζοντας!» απαντάει ο υπηρέτης.

«Α, μπράβο», λέει ο Χάροντας. «Τον είδα πριν να τριγυρίζει εδώ και απόρησα. Γιατί το βράδυ είναι γραμμένο να τον πάρω από την Σαμαρκάνδη...».

                                                                *

Ο πιο σκληρός μύθος για την Μοίρα που έχω διαβάσει. Όταν ο ήρωας, αποφεύγοντάς την, τρέχει να συναντήσει την τύχη του.

Η Μοίρα. Την πίστευαν οι Αρχαίοι Έλληνες. «Μόρος» στα Ομηρικά ποιήματα. Οι ήρωες της Ιλιάδας συναντάνε την μοίρα τους και χάνονται στο σκοτάδι. Ο Αχιλλέας στο σοφό άλογο Ξάνθο που προφητεύει, απαντάει: «εύ νυ το οίδα και αυτός ό μοι μόρος ενθαδ’ ολέσθαι» (Κι εγώ καλά γνωρίζω ότι είναι η μοίρα μου να χαθώ εδώ πέρα).

Στις τραγωδίες – η ειμαρμένη είναι το τείχος επάνω στο οποίο συντρίβεται ο τραγικός ήρωας. Είτε επειδή τόλμησε να τα βάλει μαζί της («υπέρ μόρον» λεει ο Δίας στην Οδύσσεια) είτε όταν αποφασίζει να παίξει φοβερά παιχνίδια στον ανίδεο – βλέπε το θύμα Οιδίποδας.

Οι τρεις Μοίρες της μυθολογίας, οι τρεις προαιώνιες γριές, κρυφά καθορίζουν το πεπρωμένο κάθε ανθρώπου: Η Κλωθώ υφαίνει το νήμα της τύχης μας, η Λάχεσις το μοιράζει και η Άτροπος το κόβει.

Στο Λάτιο ήταν οι τρεις Parcae (Nona, Decuma et Morta) που προσωποποιούσαν τις ίδιες θεές. Τις έτρεμαν και οι πιο γενναίοι Ρωμαίοι.

Στην Αραβία το «κισμά», που έγινε κισμάτ στα Περσικά και κισμέτ στα Τούρκικα. Η θέληση του Αλλάχ – η μοίρα του ανθρώπου.

Ναι – όλοι οι ορθολογιστές πιστεύουμε στο τυχαίο. Αλλά μερικές φορές οι συμπτώσεις είναι τέτοιες, που ξετινάζουν το νόμο των μεγάλων αριθμών. Υπάρχει νήμα πίσω από τα πράγματα; (Νήμα – όχι νόημα. Η Μοίρα, όπως την βλέπουν οι μύθοι και οι ιστορίες, δεν έχει λογική).

Πιθανότητες ή πεπρωμένο;